493. - "Urodzinowy prezent dla Hitlera"

Recenzja przedpremierowa

Urodzinowy prezent dla Hitlera
Piotr Jan Nasiołkowski

DATA PREMIERY: 2.09.2019
TŁUMACZENIE: NIE
JĘZYK ORYGINAŁU: polski
OPRAWA: miękka
FORMAT: 148 x 210 mm
ILOŚĆ STRON: 164
Redaktor prowadząca: Renata Grześkowiak
Korekta: Ewa Ambroch, Joanna Barbara Gębicka
Skład: Joanna Barbara Gębicka
Projekt okładki: Jakub Kleczkowski, Adam Brychcy
       

„Ognisty jazgot spłoszył bociany -

Puste ściernisko...

Mundur stalowy, puklerz dla serca -

Co było blisko...“

Okres II wojny światowej obfituje w wiele tajemnic, które do dziś czekają na swoje odkrycie. Jedną z nich jest epizod przedstawiony w książce pt.: „Urodzinowy prezent dla Hitlera“.

źr. zdjęcia: psychoskok.pl

Piotr Jan Nasiołkowski jest adwokatem zamieszkałym w Skarżysku-Kamiennej, absolwentem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz członkiem Lubelskiej Izby Adwokackiej w Lublinie. Z zamiłowania jest historykiem, znawcą III Rzeszy i autorem dwóch bogato ilustrowanych archiwalnymi fotografiami książek historycznych: „Niedobry” oraz „Bombowa reedukacja”. Specjalizuje się w problematyce września 1939 roku, polskiego lotnictwa bombowego w Wielkiej Brytanii oraz prowadzonej przez aliantów wojny powietrznej przeciwko III Rzeszy.

21 kwietnia 1942 roku o godzinie 01:10 na zboczu masywu Blauberg rozbił się samolot Handley Page o numerze taktycznym V9976. Na jego pokładzie było 10 osób, w tym dwóch sowieckich agentów i kapitan Ryszard Zygmuntowicz.

Co ciekawe, to zdarzenie miało miejsce dzień po 53. urodzinach Adolfa Hitlera, który w tym czasie przebywał w swojej alpejskiej kwaterze nieopodal Berchtesgade.

Z dostępnych dokumentów wiadomo, że ten lot był główną częścią operacji pod kryptonimem „Whiskey“, która była wspólnym przedsięwzięciem sowieckiego NKWD i brytyjskiego SOE. Jej celem było przetransportowanie na teren III Rzeszy dwóch sowieckich agentów Lorenza Mraza i Franz Löschla, którzy przybyli do Wielkiej Brytanii 11 lutego 1942 roku. Lorenz Mraz i Franz Löschl byli weteranami austriackich ochotniczych Brygad Międzynarodowych walczących przeciwko rebeliantom dowodzonym przez generała Franco. Ich sylwetki poznajemy w trakcie zagłębiania się w kolejne strony publikacji.

Książka poświęcona jest przede wszystkim wydarzeniom związanym z katastrofą oraz postaciom, które brały udział w operacji „Whiskey“. Autor pragnie w ten sposób uhonorować bohaterów, którzy polegli w czasie tej misji, zwłaszcza Ryszarda Zygmuntowicza, który pochodził ze Skarżyska-Kamiennej.

W swojej publikacji wspomina wiele osób, które uczestniczyły bezpośrednio lub pośrednio w tej akcji ale też okoliczności, które doprowadziły do katastrofy. Prezentuje w niej dotychczasowe efekty własnego śledztwa, które zostało zapoczątkowane w momencie, gdy jako maturzysta zobaczył na skarżyskim cmentarzu grób rodziny Zygmuntowiczów. Tablica upamiętniała m.in. Ryszarda Zygmuntowicza, o którym wiedział, że został pochowany poza granicami Polski.

Skojarzenia z tą rodziną oraz zbieg różnych okoliczności spowodowały, że kilka lat później zaczął wertować dostępne materiały archiwalne na temat katastrofy Halifaxa i akcji „Whiskey“. To doprowadziło go do monachijskiego dziennikarza i historyka Michaela Heinena, z którym spotkał się 22 kwietnia 2008 roku w osadzie Kreuth leżącej u podnóża masywu Blauberg. Niestety pan Michael Heinen zmarł 29 grudnia 2015 roku i teraz pan Jan Nasiołowski jest prawdopodobnie jedynym człowiekiem, który potrafi powiedzieć coś więcej na temat operacji „Whiskey“. 

„20 kwietnia 1942 roku w dokumentacji nie zostały odnotowane żadne działania mogące w jakikolwiek sposób wiązać się z supertajną operacją ‚Whiskey’. Pod interesującą mnie datą zapisano jedynie jakieś roboty związane z modernizacją Gibraltar Farm. I nic więcej...“

Z tą akcją wiąże się wiele pytań i trudno uzyskać na nie jednoznaczną odpowiedź. Jakie zadania mieli do wykonania dwaj sowiecki agenci? Jaką rolę odegrał w tej operacji bawarski myśliwy Karl Vögele, który zjawił się na miejscu katastrofy jako pierwszy? Za co został on odznaczony i nagrodzony ? Jak zginął porucznik James Ansford Pulton, który mógł przeżyć wypadek samolotu ale jego ciało znaleziono w zupełnie innym miejscu? Czym był naprawdę „prezent urodzinowy“ dla Hitlera? Czy na pokładzie samolotu było złoto? To tylko niektóre z zagadek czekających na rozwiązanie. Autor przedstawia kilka hipotez, próbując odkryć prawdę. Nie jest to łatwe, gdyż rządy brytyjski i radziecki milczą, nie ułatwiając odkrycia prawdy.

Książkę przeczytałam z zainteresowaniem, mimo że czasami gubiłam się w licznych dowodach i różnych wersji wydarzeń. Autor przedstawia nie tylko przebieg akcji ale też przybliża sylwetki niektórych z uczestników lub wydarzenia, odbiegając od głównego wątku. Często wraca do wcześniejszych epizodów, by za chwilę opowiadać o swoich działaniach a następnie znowu zaprezentować inny alternatywny przebieg operacji „Whiskey“. To stwarza pewien chaos i nie raz musiałam wracać do wcześniejszych epizodów, by połączyć wszystko w całość. Ogromnym plusem publikacji są liczne archiwalne zdjęcia osób i dokumentów związanych z omawianymi wydarzeniami 

„Urodzinowy prezent dla Hitlera“ to doskonały materiał do przemyślenia, zwłaszcza dla osób lubiących okres II wojny światowej i poszukujących faktów wzbudzających sensację lub okrytych tajemnicą. Z pewnością jest jeszcze wiele do odkrycia.

Książkę przeczytałam dzięki wydawnictwu:

Książkę można kupić m.in.: