[129/25] - 1842. - "Szanta"

"Szanta"

Wojciech Wójcik

„autobus zwany życiem pędzi zbyt szybko, by tracić czas na spoglądanie w lusterko”

Mazury, z ich dziką przyrodą, legendami i tajemniczymi jeziorami, to nie tylko tło wakacyjnych pocztówek. Jest też niejednokrotnie sceną dla wydarzeń w różnych powieściach i filmach. W powieści „Szanta” autor zabiera nas nad Jezioro Bełdany, gdzie zbrodnia zanurza się w gęstej mgle niedomówień, obsesji i sekretów. Pan Wojciech Wójcik snuje opowieść nie tylko o zbrodni, ale o kruchości ludzkiej natury, sile obsesji i potrzebie zrozumienia własnej tożsamości. Mazury stają się metaforą psychiki bohaterów — tajemniczej, zmiennej, pełnej nieprzeniknionych głębin. Doskonale nakreślił ich urok opisując krajobrazy, specyfikę terenu, charakter jeziora i okolic dopasowując do tego, co dzieje się na kartach książki.

To tam dochodzi do podwójnej tragedii. Najpierw w budynku powstającego Mazurskiego Muzeum Turystyki i Żeglarstwa Śródlądowego popełnia samobójstwo uznany i szanowany profesor Sylwester Preuss, który był inicjatorem utworzenia muzeum. Wszystko jednak wskazuje, że jego śmierć mogła nastąpić z udziałem osób trzecich.

Gdy zaczynamy poznawać wydarzenia zawarte w książce „Szanta”, minął miesiąc od śmierci profesora. Trzy pracownice muzeum: Jagoda, Roma i Emilia są zaniepokojone nieobecnością swojej kierowniczki – Malwiny Wiśnik. Tydzień wcześniej Jagoda Matusiak zaczęła tutaj pracę tydzień temu na stanowisku muzealnika i razem z koleżankami Emilią i Romą oraz zaginioną Malwiną próbują kontynuować dzieło profesora i doprowadzić do końca projekt muzeum. Niestety, od jakiegoś czasu Malwina nie daje znaku życia, nie odbiera telefonu. Wkrótce Jagoda znajduje ciało swojej przełożonej.

Drugi motyw dotyczy byłego policjanta Huberta Lange, którego zastajemy w sytuacji, gdy czai się na kłusowników. Jego żona, Majka, pełni funkcję leśnika i to ona znalazła ciało profesora, a teraz, od jakiegoś czasu przebywa u swoich rodziców, by odreagować wydarzenia. Podczas jej nieobecności Hubert zastępuje ją w jej obowiązkach.

Początkowo wątek związany z pracowniczkami muzeum i działaniami Huberta Lange i Heleny biegną obok siebie. Obserwujemy ich poczynania w dwóch różnych narracjach: wydarzenia związane z muzeum opowiada nam Jagoda w narracji pierwszoplanowej, natomiast o Hubercie dowiadujemy się z perspektywy trzecioosobowej. W pewnym momencie obie linie fabularne splatają się, tworząc sieć poszlak, zagadek i zawiłości. Autor nie ułatwia czytelnikowi zadania — zamiast podawać gotowe odpowiedzi, jeszcze bardziej komplikuje ścieżkę prowadzącą do prawdy. Zamiast klasycznego śledztwa, dostajemy mroczną grę legend, obsesji i nieuchwytnych motywów, w której przeszłość powraca w najbardziej niespodziewanych momentach.

Atmosfera gęstnieje jeszcze bardziej, gdy nieopodal, nad leśnym jeziorem, Hubert znajduje odcięty czarny warkocz jakiejś kobiety. Pojawia się też tajemnicza dziennikarka, Helena Makowska, która wzbudza u policjanta zarówno ciekawość, jak i niepokój, bo wyraźnie wyczuwa, że ona nie mówi prawdy o sobie, podając się za studentkę dziennikarstwa.

„Szanta” to dobrze napisany kryminał, w którym można zauważyć zarówno elementy psychologiczne, obyczajowe, ale też thrillera. Nie ma tu zbyt gwałtownych zwrotów akcji, lecz wyraźnie jest wyczuwalna niepokojąca, gęstniejąca atmosfera. Fabuła rozwija się pozornie niespiesznie, ale to wrażenie jest zakłócone z każdym kolejnym rozdziałem, gdyż wyłaniają się sekrety będące pokłosiem wydarzeń z przeszłości bohaterów. Autor nie podaje nam gotowych odpowiedzi, lecz skutecznie komplikuje poznanie prawdy. Zamiast klasycznego śledztwa, mamy do czynienia z mroczną grą niedopowiedzeń, tajemnic i zagadek. Jego powieść można zaliczyć do kryminału wpisującego się w nowoczesną tendencję tworzenia tego rodzaju historii, w którym mamy nie tylko kryminalną zagadkę, ale też pojawiają się wątki poboczne ukazujące osobowość występujących postaci, ich powiązania ze sprawą i mentalne dylematy poruszając przy okazji różne kwestie społeczne i ważne zagadnienia. Zbrodnia w tej książce nie szokuje brutalnością bezpośrednio, lecz ukazana jest jako efekt, jaki pozostawia po sobie morderca. Jest ukazana poprzez sugestywną, senną, pełną niedomówień atmosferę.

„Szanta” to kryminał pozornie tylko ciągnący się powoli, ale nie oznacza to nudę, czy brak emocji. Wręcz przeciwnie, są wyczuwalne coraz bardziej, bo gdy wnikamy w kolejne rozdziały, odczuwamy oddech niebezpieczeństwa wyraźnie, który zostawia ślad w umyśle. Fabuła atmosfera coraz bardziej się zagęszcza, ale to dzieje się subtelnie i stopniowo, niczym mgła unosząca się nad jeziorem Bełdany: pełną zagrożenia, które nie zawsze przybiera konkretną postać. Pan Wójcik nie dostarcza może od razu mocnych, gwałtownych emocji, ale one z czasem coraz bardziej dają o sobie znać prowadząc do niespodziewanego finału, co jest niewątpliwym atutem jego książki.

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I
Data premiery: 29.04.2025r.

Ilość stron: 540

Wymiary:140x205 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN 978-83-8335-533-7

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Moja ocena: 5/6

[97/25] - 1810. „Cienie w mroku” Tom II

„Projekt 1002”

Seria „Cienie w mroku”

Tom drugi

Wojciech Kulawski

„Śledztwo jest ważne, 

ale człowieczeństwo ważniejsze”

Wydarzenia z pierwszego tomu serii „Cienie w mroku” pozostawiły po sobie piętno w psychice bohaterów, ale też w naszych, czytelniczych. Trudno zapomnieć obrazy, jakie autor opisał w części pt.: „Rzeźbiarz kości”, a ciąg dalszy zapoczątkowanej w niej historii możemy śledzić w powieści „Projekt 1002”. Nie za dużo mogę napisać o jej fabule, gdyż trudno czegokolwiek nie zdradzić, więc mogę jedynie ujawnić to, co można przeczytać na okładce książki. W drugiej odsłonie trylogii życie bohaterów jeszcze bardziej się komplikuje. Ponownie muszą zmierzyć się z psychopatycznym umysłem i zagadką śmierci osób, które kiedyś były związane z socjalistycznym systemem i dla niej służyli pracując przy tajnym projekcie.

Akcja rozpoczyna się dokładnie tam, gdzie rozstaliśmy się z bohaterami, których śledztwo doprowadziło wprawdzie do rozwiązania niektórych spraw, ale sami znaleźli się w takiej sytuacji, której nie wiadomo, czy uda im się wyjść. Nic dziwnego, że niektórzy z nich mają po prostu dość. Gdy pojawia się więc propozycja od Nadii Ukwiał – inspektora z Komendy Wojewódzkiej w Katowicach, postrzegają ją jako uwolnienie się z traumy i zła, którego skutki odczuwają. Jednak okazuje się, że zamiast spokoju, wdeptują w jeszcze większe bagno, a prowadzona sprawa sięga daleko w przeszłość do czasów PRL-u.

W pierwszym tomie pan Kulawski zdradził, że inspiracją do napisania trylogii „Cienie w mroku” był informacja o projekcie prowadzonym w latach 50. i 60. XX wieku przez Amerykanów. Miał on na celu badanie możliwości sprawowania kontroli nad ludzkim umysłem. Oczywiście było to zamierzenie ściśle tajne, ale i tak dowiedzieli się o nim Sowieci, którzy uruchomili swój projekt. Cofamy się w czasie do lat 60. XX wieku poznając wydarzenia związane z postaciami, które też pojawiły się w „Rzeźbiarzu kości”. Przewijają się one z tym, co dzieje się współcześnie, więc konieczna jest zatem znajomość pierwszego tomu cyklu, by mieć ciągłość wydarzeń.

Ta historia nie jest podobna do żadnej innej, więc trudno przewidzieć, co wydarzy się a chwilę i jaki będzie miało to finał. Trudno opisać emocje, jakie towarzyszyły mi w czasie tej lektury, bo autor skutecznie podnosi natężenie emocji i wrażeń, jakie towarzyszą przy kolejnych epizodach.

Przerażające jest jednak to, do czego zdolny jest człowiek. Czy jednostkę gotową na takie czyny można jeszcze nazwać człowiekiem? Opisane w Projekcie 1002 eksperymenty wywołują niepokój, a Kulawski przedstawia je wyjątkowo plastycznie, ukazując bezwzględność chorej ideologii. Inną kwestią, która mną wstrząsnęła, było ukazanie transformacji zwykłego człowieka na psychopatycznego mordercę, którego poznaliśmy w pierwszej części. Tam dowiedzieliśmy się jak bardzo jego osobowość uległa degradacji po tym, gdy widzieliśmy efekty jego psychopatycznego umysłu, ale dopiero teraz mamy pełniejszy jego obraz: makabryczny i budzący grozę.

Pan Kulawski po mistrzowsku wnika w nasze umysły tworząc obrazy poszczególnych wydarzeń, stanów emocjonalnych poszczególnych osób i okoliczności, w jakich się znajdują. Udziela też przy okazji wielu informacji związanych z wiedzą badawczą, naukową i psychologiczną. Widać, że doskonale przygotował się do napisania tej historii, gdyż z niesamowitą wprawą porusza tematy związane z dziedzinami, które pojawiają się w książce, zarówno od strony naukowej, jak i psychologicznej. Wykazał się też umiejętnością tworzenia skomplikowanych matematycznych obliczeń, dedukcji i łączeniem wszystko w jedną logiczną całość.

I właśnie dlatego trylogia Cienie w mroku przyciąga jak otchłań, z każdym kolejnym tomem coraz mocniej pochłaniając czytelnika w swoje mroczne odmęty. Każda część odsłania coraz więcej, pogłębiając tajemnice,  robi się ona coraz bardziej przejmująca, pogmatwana i budząca grozę. ale mimo to wciąż nie docieramy do sedna tej historii. Do tego autor zostawia nas w momencie, w którym nie wiadomo, jaki los  czeka bohaterów. Jednak jedno jest pewne, ale na pewno będzie to następna opowieść pełna mocnych, trudnych do zniesienia emocji, ale wiem, że warto poczekać.

Recenzja tomu I "Rzeźbiarz kości"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z autorem i wydawnictwem

Wydanie: I
Data premiery: 26.04.2025r.
Ilość stron: 520
Wymiary: 125 x 195 mm
Okładka: miękka
ISBN: 978-83-66767-82-9
Wydawnictwo: Alegoria
Moja ocena: 6/6

[80/25] - 1793. "Mężczyzna, który rozmawiał z hienami"

"Mężczyzna, który rozmawiał z hienami"

Przemysław Piotrowski

„Afryka jest mistrzynią w wykorzystywaniu ludzkich słabości i wyciąganiu z człowieka pierwotnych instynktów.”

Wydawać by się mogło, że w kryminałach pokazano już wszystko, a wymyślenie czegoś nowego jest niemal niemożliwe. Jednak książka „Mężczyzna, który rozmawiał z hienami” dowodzi, że wciąż można zaskoczyć czytelnika, nawet jeśli dostrzega się znane schematy fabularne. Jako całość, wraz z nietypowym zakończeniem, tworzy jednak kryminalną opowieść nadającą nową jakość gatunkowi.

Bernard Dubois to nazwisko nosi po matce i używa podczas pobytu za granicą, natomiast  w Polsce jest znany jako Bernard Krawiec. Pracuje jako detektyw, głównie tropiąc niewiernych małżonków, choć jego kompetencje sięgają znacznie dalej. Niewielu wie, że jest także specjalistą od zachowań behawioralnych i tworzenia profili psychologicznych. Mieszkał kiedyś w Afryce, gdzie jako nastolatek zaprzyjaźnił się z Mosesem Onyango, który po latach namawia go do powrotu do Kenii. Bernard ma poprowadzić nie do końca legalne safari dla grupy polskich turystów.

Ostatni raz był w tym rejonie 25 lat temu, zostawiając za sobą trudne wspomnienia, dlatego nie chce tam wracać. Jednak dług wdzięczności wobec przyjaciela nie pozwala mu odmówić. Zadanie wydaje się proste: chodzi o nadzorowanie grupy polskich turystów podróżujących przez afrykańskie tereny. Okazuje się to jednak frustrujące, ponieważ influencerzy ignorują zasady bezpieczeństwa i dobrego wychowania. Wkrótce sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, gdy kilka dni po ich przyjeździe Bernard, Moses i tropiciel śladów natrafiają na martwe ciało naruszone przez dziką zwierzynę. Detektyw podejmuje się odnalezienia sprawcy, ale nadchodząca pora deszczowa i zerwanie pobliskiej tamy znacząco utrudniają śledztwo.

Najpierw zostajemy wprowadzeni w sytuację, poznajemy bohaterów i okoliczności, a potem zostajemy skonfrontowani z brutalną zbrodnią. Następnie rozpoczyna się śledztwo oparte na dedukcji, spostrzegawczości i intelekcie, którego kulminacja przypomina styl Herkulesa Poirota.

Prolog wprowadza mocny akcent, ale początek powieści sprawia wrażenie klasycznej opowieści podróżniczo-obyczajowej. Ta scena otwierająca jest jedynie preludium do przyszłych dramatycznych wydarzeń. Następujące po niej rozdziały cofają czytelnika o osiem dni, ukazując kolejne zdarzenia prowadzące do punktu kulminacyjnego. Autor wyraźnie dzieli fabułę na trzy części, lecz równie dobrze można spojrzeć na nią przez pryzmat etapów przed morderstwem, samej zbrodni oraz po jej popełnieniu. To właśnie ta ostatnia część, pełna napięcia i psychologicznej głębi, wydaje się najbardziej intrygująca. Perspektywa Bernarda dodaje wydarzeniom intensywności, a my mamy szansę samodzielnie analizować tropy. Jednocześnie poznajemy przeszłość detektywa, która teraz nieoczekiwanie do niego powraca.

Tytuł „Mężczyzna, który rozmawiał z hienami” kryje w sobie dwuznaczność – odnosi się zarówno do zwierząt, jak i do zachowań ludzi, będących kluczowym elementem powieści. Bohaterowie stanowią grupę, której daleko do moralności, a ich priorytetem są zyski generowane przez media społecznościowe. Liczba lajków i obserwatorów decyduje o podejmowanych ryzykownych działaniach, prowadzących ich na granicę bezpieczeństwa. Świat, w którym „najlepiej sprzedaje się chamstwo i głupota” jest niezrozumiały dla pokolenia Bernarda i Mosesa i trudny do zaakceptowania.

Przemysław Piotrowski doskonale oddaje atmosferę safari, używając dynamicznych, szczegółowych opisów afrykańskiej fauny i flory. Wprowadza również wciągające śledztwo, które początkowo wydaje się niemożliwe do rozwiązania. Napięcie narasta stopniowo – początkowo subtelnie, lecz w tle wyraźnie pobrzmiewają niepokojące odgłosy natury: śmiech hien, ryk lwów, wycie małp. Autor zręcznie splata swoje obserwacje dotyczące współczesnego świata, ludzkiej natury i ludzi żyjących wirtualnym życiem, nieświadomych realnych zagrożeń. Przekazuje również ciekawostki na temat afrykańskiej kultury, tradycji oraz społeczności, ukazując zarówno piękno kenijskich krajobrazów, jak i pułapki czekające na nierozważnych turystów.

„Mężczyzna, który rozmawiał z hienami” to świetnie skonstruowany thriller, inspirowany klasyką gatunku, co autor sam przyznaje w posłowiu. Autor pragnął stworzyć kryminał osadzony we współczesnym świecie, lecz w zamkniętej przestrzeni, pozbawionej nowoczesnych metod śledczych. Cel ten został osiągnięty doskonale – poczucie nieustannego zagrożenia towarzyszy czytelnikowi aż do finału.

Fabuła skutecznie wciąga nas w świat niebezpiecznej przygody, bezwzględnej natury i skomplikowanych ludzkich motywacji, ale przede wszystkim w dynamiczne, nietypowe śledztwo, zaskakując nietypowym zakończeniem. Zręcznie zostały splecione elementy klasycznego kryminału z nowoczesnymi realiami, tworząc historię pełną napięcia, refleksji i brutalnej szczerości. To opowieść, która nie tylko dostarcza emocjonujących zwrotów akcji, ale także skłania do zastanowienia się nad granicami moralności, iluzją współczesnej rzeczywistości i tym, jak daleko ludzie są w stanie się posunąć dla własnych celów, a sprawiedliwość może mieć różne oblicza.

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I
Data premiery 09.04.2025r.
Ilość stron: 344
Wymiary: 210 x 135 mm
Okładka: miękka
ISBN: 978-83-8382-500-7
Wydawnictwo: Czarna Owca
Moja ocena: 6/6

[58/25] -1771. "Przeszłość nie umiera nigdy" TOM II z Emilem Grabem

 

"Przeszłość nie umiera nigdy"

cykl: Emil Grab

Tom drugi

Ludwik Lunar

„Historia powtarza się na nowo, na nowo 

i tak bez końca”

„Przeszłość nie umiera nigdy" to kolejna powieść, którą przeczytała jakiś czas temu, a teraz moja recenzja ukazała się właśnie na stronie Dobre Chwile. Jest ona uzupełnieniem tekstu, który zamieszczam poniżej.

Zacisze – niewielkie miasteczko na północy Polski, w którym życie mieszkańców toczy się spokojnym rytmem. Wszystko zmienia się w dniu, gdy zostaje brutalnie zamordowana młoda dziewczyna. Przerażająca jest nie tylko jej śmierć i obrażenia na ciele, ale również miejsce, w którym ją znaleziono – kompleks Kamiennych Kręgów, owiany aurą tajemnicy i uważany przez wielu za przestrzeń obdarzoną wyjątkową mocą. Modus operandi sprawcy przypomina serię morderstw sprzed 25 lat, które wstrząsnęły miejscową społecznością.

Młoda policjantka Klara Bojar pracująca w miejscowym komisariacie zaczyna przypatrywać się sprawie, ale nie wszystkim zależny na rozgłosie i szumie medialnym, jaki wiąże się z morderstwem. Klara postanawia skontaktować się z Emilem Grabem, który z pierwszej ręki zna historię Krwawego Kolekcjonera. Spotykamy też ponownie Polę Sass, dziennikarka poznana w poprzednim tomie.  Podczas własnego dziennikarskiego śledztwa trafia na znaczący ślad, który może pomóc ruszyć sprawę z miejsca. 

„Przeszłość nie umiera nigdy” to druga odsłona w serii z prokuratorem Emilem Grabem, którego poznaliśmy w książce „Za nasze grzechy”. Od dramatycznych wydarzeń, które miały miejsce rok wcześniej, prokurator Emil Grab wciąż nie doszedł do siebie w pełni pod względem psychicznym. Przebywa na urlopie chorobowym, na który wysłał go nowy szef Prokuratury Okręgowej, Edward Kostur. Relacje między mężczyznami są napięte, co dodatkowo potęguje frustrację Emila. Czas spędza głównie w samotności, w zaciszu swojego domu, gdzie często towarzyszy mu butelka alkoholu – jego sposób na chwilowe wyciszenie bolesnych wspomnień.

Po raz kolejnym dałam się wciągnąć w wir wydarzeń, który nie od razu jest szybki, gdyż autor ma zwyczaj stosować dosyć szczegółowe opisy, nie tylko dotyczące śledztwa, ale też tego, co przeżywają i myślą bohaterowie. W ten sposób sprawia, że w trakcie czytania zadajemy sobie pytania nie tylko o to, kto jest sprawcą, ale też poznajemy meandry ludzkiej psychiki, ludzkiej natury i życia, które może skończyć się w najmniej oczekiwany sposób.

Akcja rozwija się niespiesznie, ale autor starannie buduje napięcie, zwracając uwagę na detale, charakterystyki postaci oraz lokalne realia. Sprawnie łączy wątki kryminalne z psychologiczną głębią bohaterów, tworząc atmosferę napięcia i tajemnicy. W małym miasteczku przeszłość ciągle odbija się echem w teraźniejszości, a śledztwo w sprawie morderstw prowadzi bohaterów na skraj własnych możliwości. Rozdziały opatrzone tytułami pomagają uporządkować wydarzenia, które płynnie przeplatają się z retrospekcjami z lat 90. XX wieku. Choć fabuła czasami oddala się od głównego wątku poprzez opisy bez dialogów, stopniowo wprowadza uczucie niepewności, budując atmosferę, w której niemal każda scena zapowiada zbliżającą się kulminację.

„Przeszłość nie umiera nigdy” to nie tylko sprawnie skonstruowany kryminał, ale również opowieść o trudnych decyzjach, psychologicznych rozterkach i ludzkich słabościach. To druga książka autora, jaką miałam okazję przeczytać i ponownie nie czuję się zawiedziona. Jego kryminały nie są tylko i wyłącznie zapisem śledztwa i odkrywanie kolejnych śladów, ale też sprawia, że wnikamy w osobowości poszczególnych osób, zarówno tych pierwszoplanowych, jaki pojawiających się w tle.  

Kontynuacja serii doskonale wpisuje się we współczesne formy gatunku, w których zbrodnia jest tylko jednym z elementów głęboko osadzonej, wielowymiarowej historii. To ciekawie skonstruowany kryminał, w którym pojawiają się też wątki reprezentujące inne gatunki literackie, więc jest to lektura, która zadowoli czytelników lubiących  powieści, które nie są tylko i wyłącznie skupione na kryminalnej zagadce.

MOJA RECENZJA NA  Dobre Chwile

Recenzja tomu I "Za nasze grzechy"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z księgarnią

i serwisem

Wydanie: I
Data premiery: 15.05.2024r.
Ilość stron: 496
Wymiary: 210x140 mm
Okładka: miękka
ISBN 978-83-8342-040-0
Wydawnictwo: HarperCollins Polska
Moja ocena: 5/6

[55/25] -1768. - "Jak cień"

"Jak cień"

Marzena Hryniszak

„Każdy dobry dzień, miejsce, wrażenie mogą zaistnieć bez końca. Wystarczy o to zadbać.”

Miałam okazję śledzić twórczość pani Marzeny Hryniszak od jej pierwszej książki „Nie Twój interes”, po której ukazały się „Fikcyjny ja" i  ,,Poza nawiasem" . Każda inna, oryginalna i wciągająca, ale w każdej wprowadzony został element kryminalny i obyczajowy. Nie inaczej jest w jej najnowszej powieści pt.: „Jak cień”, chociaż bardziej jest ona zbliżona do thrillera kryminalnego, która również wpisuje się w niestandardowe ramy fabularne, co wyraźnie wyróżnia ją na tle innych. Autorka wyrobiła sobie swój styl pisarski, dzięki któremu trzyma czytelniczą uwagę od początku do końca.

„Jak cień” to wciągający kryminał, ale nie od początku. Wprawdzie prolog jest niepokojący i dramatyczny, wprowadzając w fabułę opisując pewne wydarzenie sprzed dwudziestu lat. Początkowo ten epizod wydaje się nie mieć związku z główną historią, która rozgrywa się w 2023 roku, jednak z czasem odkrywa swoje znaczenie. Spokojne tempo narracji jest co jakiś czas przełamywane intensywnymi wydarzeniami, które niczym wzburzone fale zwrotów akcji uderzają ze zdwojoną siłą, by następnie pozostawić czytelnika w niepewności i skłonić do refleksji nad tym, czego właśnie doświadczył. 

Jedną z wiodących postaci jest  Ada Niszyńska, której praca polega na przygotowywaniu zmarłych do pochówku, gdyż z zawodu jest tanatopraktorem.  Ma ona swoje trudne doświadczenia za sobą, zmaga się z własnymi traumami i jest istotną, wielowymiarową i intrygującą postacią fabuły. Wydarzenia pokazywane z jej perspektywy dodają całości jeszcze bardziej emocjonalnego ciężaru, ale też znamy działania innych osób, bo narracja jest prowadzona w trzeciej osobie. Możemy też obserwować ją przy pracy, jednak opisy jej zajęć są szczegółowe i wyraziste, więc dla niektórych czytelników mogą być trudne do przejścia. Autorka nie szczędzi nam tego rodzaju szczegółów, więc ja po prostu je omijałam, bo chciałam poznać jak ta historia się zakończy, a nie jakie czynności wykonuje tanatopraktor. Zastanawia mnie, co motywuje ludzi do wyboru tak niezwykłego zawodu. 

To do niej pewnego dnia trafia ciało młodego Radosława Kamarota, syna znanego i szanowanego chirurga. Po sekcji zwłok trafia ono do zakładu pogrzebowego „Arkadia”, w którym pracuje Ada. W trakcie przygotowania zwłok do pochówku, zauważa coś dziwnego. W między czasie do miejscowego szpitala przywieziony zostaje mężczyzna, którego obrażenia są bardzo podobne, jak u Kamarota. To wydarzenie staje się punktem wyjścia dla skomplikowanego dochodzenia, które prowadzi komisarz Wanda Feliks wraz z nowym partnerem. Postać Ady Niszyńskiej okazuje się mieć także znaczenie w tej sprawie.

Pani Hryniszak po raz kolejny zaskoczyła mnie swoją historią, umiejętnie prowadzonymi wątkami oraz nieprzewidywalnym finałem. Zręcznie łączy w niej elementy mrocznej tajemnicy, emocjonalnych zmagań bohaterów oraz dynamicznego śledztwa. Celowo nie ujawnia wszystkich szczegółów od razu – niektóre epizody są jedynie zarysowane, aby wzbudzić ciekawość i zachęcić czytelnika do dalszego zgłębiania fabuły. Fabuła utkana z kryminalnych wątków, ocierających się o thriller psychologiczny i połączony z osobistymi historiami bohaterów czyni książkę pełniejszą, intrygującą i poruszającą. 

Autorka potrafi świetnie kreować bohaterów, czyniąc ich ludzkimi i wiarygodnymi, z własnymi słabościami i traumami. Począwszy od prowadzących śledztwo policjantów, komisarz Wandę Felix i podkomisarza Wincentego Klinczerę, poprzez pracowników zakładu pogrzebowego, aż po przestępców.  Ich portrety są wyraziste, charyzmatyczne, dające powieści dodatkowego sznytu.  Styl pani Hryniszak cechuje się precyzją, a choć jest miejscami opisowy, wszystko ma swoje znaczenie i miejsce w fabule. Dzięki temu powieść czyta się płynnie, mimo jej mrocznego charakteru.

"Jak cień" to kryminał ze złożoną fabułą i głęboką warstwą psychologiczną. Ma w sobie wiele atutów, dzięki którym wciąga od pierwszych stron i wciąga w swój nurt niepostrzeżenie. Pani Marzena Hryniszak napisała nietypową, wypełnioną suspensem, tajemniczością historię ukazującą mroczną stronę ludzkiej natury i słabości psychiczne, co sprawia, że jesteśmy coraz bardziej zaangażowani emocjonalnie, przeżywając to, czym uraczyła nas autorka w swojej powieści. Nie jest ona jednoznaczna z pędzącą zbyt szybko akcją. Widoczny jest dobrze zrobiony research, zwłaszcza pracy, jaką wykonuje Ada, ale też doskonale zarysowana została warstwa psychologiczna wnikająca w umysł poszczególnych postaci. Powieść z pewnością zadowoli tych, którzy lubią kryminały połączone z elementami thrillera psychologicznego i osobistymi dylematami bohaterów. Misternie zbudowane napięcie wprowadza nas w świat pełen nieoczekiwanych zwrotów akcji oraz niepokojących odkryć, które pozostają w pamięci na długo. 

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem 

Wydanie: I

Data premiery: 25.02.2025 r.

Ilość stron: 464

Wymiary: 140x205 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN 978-83-8335-490-3

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Moja ocena: 6/6

[48/25] -1761. - "Ofiara" - Tom II z Tomaszem Branickim

"Ofiara"

Seria z Tomaszem Branickim

Tom drugi

Anna Potyra

„lepiej iść wolniej do celu, niż pędzić w niewłaściwym kierunku”

Przeszłość potrafi uderzyć czasami z ogromną mocą i odkryć sprawy, o których nie mieliśmy pojęcia. Przekonał się o tym Tomasz Branicki, którego poznaliśmy w powieści „Kat”, pierwszej odsłonie historii z jego udziałem. Tam, podczas prowadzenia sprawy zbrodni popełnianych przez psychopatycznego mordercę, los łączy go z dawną miłością, Ewą Karpińską. Nie wszystko wówczas było wyjaśnione, zawiązały się nowe wątki, których dalszy ciąg poznajemy w powieści „Ofiara”, drugiej odsłonie serii z Tomaszem Branickim.

  

Zarówno Ewa, jak i Tomasz mają za sobą trudną przeszłość. Nie widzieli się od dawna, więc teraz na nowo odkrywają siebie i swoje uczucie. Zaczynamy poznawać tę część od chwili, w której rozstaliśmy się z bohaterami w pierwszym tomie. To wówczas Tomasz dowiedział się, że ma nastoletnią córkę Anastazję, która właśnie została porwana. W tym momencie przestają się liczyć dawne żale, niewypowiedziane pretensje i chęć wyjaśnienia nieporozumień. Ważne jest jedynie życie córki. Poza tym wątkiem kontynuowane są też inne sprawy, które wydawały się być już zakończone. Okazuje się, że nie wszystko było wiadome, więc konieczna jest znajomość pierwszej części tej historii.

Anna Potyra ponownie zabiera nas w mroki ludzkiego umysłu i duszy, gdyż okazuje się, że sprawa porwania Anastazji to zalewie początek lawiny emocjonalnych wydarzeń, które nie jest łatwo przewidzieć. W trakcie rozwiązywania tej sprawy wyłaniają się nowe tajemnice, a my, razem z bohaterami zderzamy się z najciemniejszymi zakamarkami natury człowieka ogarniętego fanatyzmem oraz konsekwencjami decyzji podjętych w przeszłości przez bohaterów. Nie są nimi tylko Tomasz i Ewa. Oni stanowią główną oś, wokół których dzieją się poszczególne sploty zdarzeń. Autorka zastosowała narrację trzecioosobową, więc śledzimy nie tylko ich poczynania, ale też innych osób. 

Jednak i tak nie wiemy wszystkiego, bo to, co najważniejsze, jest ukryte przed nami skutecznie. W teraźniejsze wydarzenia wpleciona jest pewna historia sięgająca 1982 roku, która przez dłuższy czas wydaje się nie ma związku z bieżącymi sprawami. Jednak, jak wiadomo, u pani Potyry, nic nie jest przypadkowe. I tak też jest tym razem. Zadbała o szczegóły, nic nie pozostawiła przypadkowi, dzięki czemu „Ofiara” nie jest prostym kryminałem lecz skomplikowanym i wielowątkowym, co stanowi duży atut w przypadku tego gatunku. Osobiste wątki, które dotyczą relacji Tomasza i Ewy dodają jedynie barwności urozmaicają historię o dodatkowe wrażenia. To sprawiło, że do ostatniego akapitu czytałam książkę „Ofiara” z niemal zapartym tchem i z ogromną ciekawością czekam na kontynuację.

Recenzja  tomu I: "Kat"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I

Data premiery: 26.11.2024 r.

Ilość stron: 304

Wymiary: 140x205 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN: 978-83-8335-423-1

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Moja ocena: 6/6

[43/25] -1756. - "Kat" Tom I

"Kat"

Seria z Tomaszem Branickim

Tom pierwszy

Anna Potyra

„Kiedy sprawcę i ofiarę łączy jedynie czas, miejsce i trochę przypadku, 

nie jest łatwo dojść do prawdy.”

Zagadnienie dotyczące ludzkiej natury i tego, jak jest kształtowana oraz do czego jest zdolna to temat wielu powieści. Z pewnością jest to fascynujący temat, o którym można dyskutować przez wiele wieczorów i na różne sposoby. Bo ludzka natura jest złożona i nigdy nie wiadomo, jaki skutek może zaistnieć, gdy wykracza ona poza normalność, z jaką jest kojarzona. Ten motyw jest też jednym z wiodących w książce „Kat”, która rozpoczyna serię z Tomaszem Branickim.

Jeszcze nie tak dawno życie Tomasza Branickiego było związane z karierą wojskową. Jednak w pewnym momencie został odsunięty od jednostki specjalnej i tak naprawdę nikt do końca nie wie, dlaczego. Także on sam. Dziś Tomasz ma 44 lata i jako były komandos od 10 lat przyjmuje nietypowe zlecenia do rozwiązania. I właśnie poznajemy go w momencie, gdy takowe otrzymuje od Barbary Karpińskiej, matki jego dawnej miłości, Ewy. 

Karpińska chce, by Tomasz podjął się zadania odkrycia prawdy o zabójstwie jej syna, Jana Karpińskiego, który został zamordowany razem z córką przyjaciół rodziny, Agnieszką Ferenc. Trudność stanowi czas jej dokonania, bo miała ona miejsce 14 lat temu podczas uroczystości w rezydencji Karpińskich, gdy świętowano sześćdziesiąte urodziny Romualda Karpińskeigo, męża Barbary. Mimo upływu lat śledztwo niczego nie wykazało, a matka Janka nie pogodziła się z jego śmiercią, więc teraz, wyniku pewnego zdarzenia, postanawia zwrócić się o pomoc do Tomasza Branickiego, bo wierzy, że tylko on może odkryć prawdę. Zaczyna on podążać za dawnymi faktami ujętymi w aktach sprawy, ale też nowymi tropami.

Zanim jednak zaczynamy mu towarzyszyć, najpierw poznajemy Lucię Martino, która pracuje w Biurze Współpracy Międzynarodowej w Lizbonie. Fabuła od razu wprowadza nas w sytuację, gdy już niektóre morderstwa zaistniały, a sprawa sięga kilkanaście lat wstecz. Ona nie jest osobą prowadzącą śledztwo, lecz prowadzi go  komisarz Baltazar Costa, ale morderca wyraźnie chce, by Lucia brała w nim udział. Od jakiegoś czasu ona otrzymuje dziwne smsy od psychopaty, który prowadzi z nią specyficzną grę. W jej wyniku życie tracą kolejne młode kobiety i to w bardzo brutalny, wyrafinowany sposób.

Poza tymi dwoma wątkami biegnącymi obok siebie przez dłuższy czas, pojawia się od czasu do czasu tekst pisany kursywą. To opowieść jakiegoś mężczyzny, który w narracji pierwszoosobowej wyjawia to, co przeżył w latach powojennych. Pozornie wydaje się, że nie ma to związku z główną intrygą kryminalną toczącą się współcześnie, ale to wychodzi w trakcie poznawania tej historii. 

Nie raz widziałam w portalach i serwisach czytelniczych nazwisko Anna Potyra, która ma na swoim pisarskim koncie ponad 20 powieści, wśród których są książki dla dzieci i dla dorosłych. Za jej debiutancką książkę uważana jest „Pchła”, która powstała w 2019 roku i była nominowana do Nagrody Kryminalnej Piły dla najlepszej Powieści Kryminalnej roku 2019. Nie dziwię się temu, bo autorka potrafi świetnie poprowadzić poszczególne wątki, wciągnąć w ich nurt, prowadzić zawiłymi ścieżkami ludzkiego umysłu, by na końcu dostarczyć ogromną dawkę emocji i adrenaliny. Przekonałam się o tym czytając "Kata", w której ujawniane jest wszystko stopniowo z rozmysłem i dobrym zaplanowaniem całości. 

Pani Potyra z dbałością o detale prowadzi nas przez kolejne rozdziały, wydarzenia i sekrety, poruszając przy tym  wiele aspektów ludzkiej natury, ukazując jej różnorodność i złożoność. Tworzy mroczną, gęstą atmosferę, która coraz bardziej staje się niepokojąca, a jej kumulacja następuje w ostatnich epizodach, pełnych szybkich zwrotów akcji i zakręconych splotów zdarzeń. Nie od razu wszystko jest jasne, ale warto poczekać do finału, w którym dowiadujemy się kto stoi za zbrodniami, ale też epilogu, który zawiązuje się z kolejnym przestępstwem, czyli kolejną sprawą, która wypełni kolejną część trylogii. Może się wydawać, że zbyt dużo zdradziłam informacji o fabule, ale uwierzcie, że to tylko drobne szczątki tego, co dzieje się na kartach książki „Kat”. 

To zaledwie początek.

Recenzja tomu II pt.: "Ofiara"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I
Data premiery: 23.05. 2023r.
Ilość stron: 384
Wymiary: 140x205 mm
Okładka: miękka ze skrzydełkami
ISBN: 978-83-8202-914-7
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Moja ocena: 6/6

[38/25] -1751. - "Za nasze grzechy" TOM I z Emilem Grabem

Jakiś czas temu napisałam, że niektóre z recenzowanych przeze mnie książek dane jest mi przeczytać, dzięki portalowi DOBRE CHWILE, który współpracuje z księgarnią BONITO. Oto kolejna powieść, której moja recenzja ukazała się właśnie na tej stronie. Jest ona uzupełnieniem tekstu, który zamieszczam poniżej.

"Za nasze grzechy"

cykl: Emil Grab

Tom pierwszy

Ludwik Lunar

"Jestem głosem waszego sumienia, spisem waszych win i grzechów, 

które zostaną rozliczone."

„Za nasze grzechy” jest początkiem serii z Emilem Grabem. To kryminał, który ma swoje mocne i słabe strony. Do tych drugich zaliczyłabym styl, który nieco się ciągnie, gdyż wolno rozwijane są niektóre wątki, a tych jest dosyć sporo. Autor po mistrzowsku buduje napięcie od samego początku, gdyż już prolog jest bardzo zagadkowy i emocjonujący. Jest w nim przedstawiony jakiś mężczyzna, którego tożsamość jest nam na razie nieznana. Wypowiada on słowa, które są końcówką jego wypowiedzi. Całe jego oświadczenie i jego tożsamość poznajemy znacznie później. Gdy dotarłam do tego momentu, byłam tym odkryciem zaskoczona, ale też zaniepokojona. Nie od razu skojarzyłam, o kogo chodzi, bo w tej historii jest dosyć sporo osób, spośród których można typować winnego. Gdy poznałam jego tożsamość, aż musiałam wrócić do wcześniejszych epizodów, by zlokalizować winnego.

Głównym bohaterem jest prokurator Emil Grab, który zostaje wezwany na miejsce zbrodni i to bardzo nietypowej z makabrycznym efektem. Ma przed sobą na leśnej polanie ciało młodego mężczyzny, które ktoś zawinął w grubą, przezroczystą folię. Wkrótce pojawiają się kolejne ofiary potraktowane też w specyficzny sposób. W śledztwie pomaga mu technik kryminalny Tomasz Karaś i Jakub Błach – jego asystent, który okazuje się bystrym, inteligentnym człowiekiem z analitycznym umysłem. Z czasem dołącza do nich wskutek pewnych okoliczności, Pola Sass, dziennikarka pracująca w Extra TV. Pewnego dnia kobieta otrzymuje SMS z anonimowego numeru zapowiadający, że za 3 dni otrzyma mocny materiał z żądaniem jego opublikowania.

To dopiero początek wielu wydarzeń, zagadek, prób znalezienia psychopatycznego mordercy, który w chory sposób realizuje swoje wizje, które wydają się być specyficznym przesłaniem. Mimo wielu wydarzeń, fabuła nie pędzi z zawrotną prędkością, a jest raczej stonowana, jak na kryminał. Poszczególne sceny są rozciągnięte, drobiazgowe, a dopiero akcja ożywiła się w mniej więcej połowie. Mimo to trudno oderwać się od jej lektury, bo wyraźnie jest wyczuwalne zagrożenie, jakby za chwilę miało się złego wydarzyć. Niejednokrotnie zostałam zaskoczona sytuację, zwrotem akcji i tym, jak zostały poprowadzone poszczególne watki, Nie wszystkie mi odpowiadały, a nawet była zszokowana i zła za taki, a nie inny przebieg wydarzeń.

Gdyby całość miała chociaż takie tempo, jak w ostatnich rozdziałach, z pewnością kryminał pana Lunara byłby jeszcze  bardziej absorbujący i emocjonalny. Nie zawsze wyraża się jasno o tym, co dzieje się w poszczególnych rozdziałach. Czasami opisuje jakąś sytuację, osobę, pokazuje coś, co trudno umiejscowić i zrozumieć o co tu chodzi, kim jest dana osoba i jaki ma związek ze sprawą. Wszystko oczywiście wyjaśnia się z czasem i okazuje się być zaplanowanym zabiegiem.

Jednym z największych atutów "Za nasze grzechy" jest umiejętność stworzenia atmosfery niepokoju i niepewności. Autor potrafi niemal do samego końca prowadzić wszystko tak, że nie jesteśmy pewni, kto jest sprawcą i jakie są jego motywy, a to sprawia, że książka trzyma w napięciu do ostatniego akapitu. Niewątpliwym plusem są tez bohaterowie. Autor  wykazuje się mistrzowską umiejętnością budowania napięcia. Jego opisy są precyzyjne i szczegółowe, a postacie dobrze zarysowane. Porusza przy tym trudne tematy, takie jak przemoc, korupcja i moralne dylematy, co nadaje książce głębi i realizmu. To wszystko sprawia, że nie sposób zapomnieć zbyt szybko historii zawartej w debiutanckiej książce pana Ludwika Lunara, gdyż jej ciężka, momentami makabryczna,  mroczna atmosfera, ale też niektóre epizody  zapadają w pamięć na długo.

Recenzja tomu II "Przeszłość nie umiera nigdy"

MOJA RECENZJA NA DOBRE CHWILE

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z księgarnią 

i serwisem 

Wydanie: I

Data premiery: 25.10.2023r.

Ilość stron: 416

Wymiary: 210x140 mm

Okładka: miękka

ISBN978-83-276-9948-0

Wydawnictwo: HarperCollins Polska

Moja ocena: 5/6

[195./24] 1710. - „Cienie w mroku” Tom I

„Rzeźbiarz kości”

Seria „Cienie w mroku”

Tom pierwszy

Wojciech Kulawski

"W mroku czają się cienie martwych i żyjących. 

Nie wiesz, które z nich są groźniejsze."

Umysł ludzki to niesamowita maszyna zdolna do niewyobrażalnych działań wznoszących naszą cywilizację na coraz wyższy poziom, potrafiący analizować, wnikać w czyjeś emocje, tworzyć, współodczuwać i widzieć więcej. Jednak umysł potrafi też być mroczny, bazujący na niskich instynktach, morderczych energiach, chodzący dziwnymi, niezrozumiałymi i przerażającymi meandrami mentalnych ścieżek. I dokładnie ta różnorodność jest wyczuwalna w najnowszej książce pana Wojciecha Kulawskiego pt.: „Rzeźbiarz kości”.

Pan Wojciech Kulawski napisał już kilkanaście książek, z których ja przeczytałam pięć i uważam, że to najlepsza z jego dzieł, jakie miałam okazję poznać.  Śledzę jego twórczość od kilku lat, odkąd przeczytałam jego książkę „Meksykańska hekatomba". Każda jego powieść to bomba emocji i niespodziewanych akcji przyprawiających o dreszcze niepokoju. Jednak tego, co zaserwował mi w pierwszej części serii „Cienie w mroku”, zupełnie się nie spodziewałam.

Nie będę się rozpisywać o fabule, gdyż już blurb książki ujawnia dwa ważne motywy, które początkowo biegną obok siebie, by połączyć w pewnym momencie swoje ścieżki i razem tworzą niesamowicie wciągającą, skomplikowaną, mroczną, momentami nawet przerażającą opowieść. Trudno ją spokojnie czytać, gdyż wciąż coś się dzieje, a grożące niebezpieczeństwo wyczuwalne jest niemal na każdym kroku. 

Po raz kolejny pan Kulawski pokazał, że jest skutecznym i utalentowanym rzeźbiarzem naszych umysłów, gdyż plastycznie je kształtuje tak, że dajemy się ponieść fali emocji, jakie wyłaniają się na poszczególnych stronach. Opisuje wszystko z pietyzmem, bardzo dobitnie i precyzyjnie tak, że czuć każde drgnienie mięśni, poczucie strachu, zagrożenie i złowieszczy nastrój. Misternie splata poszczególne wątki, wodzi za nos, stawia przed nieoczekiwanymi zwrotami akcji, otaczając to wszystko coraz mroczniejszą i cięższą atmosferą, która wciąga w swoje nurty, niczym wir rzeki porywający swoje ofiary. Do tego autor wykazuje się ogromną znajomością matematycznych zawiłości, gdyż ten element ma tutaj bardzo istotne znaczenie. Podobnie jest z faktami, na podstawie których stworzył tę serię, ujawniając historyczną prawdę, którą nie każdy zna. 

To majstersztyk pisarski, w którym autor prowadzi naszą uwagę w wielu kierunkach, dając pole dla wyobraźni, rozruszania szarych komórek, skłaniając do zajrzenia w mroczne rejony ludzkich zdolności intelektualnych i refleksji nad naturą człowieka. Zgrabnie wrzucone w fikcyjną fabułę fakty skłaniają do własnych poszukiwań i zwracają uwagę na sprawy, o których niewielu ma pojęcie. Poznajemy wiele spraw z przeszłości bohaterów, ale też z historii Jaworzna, w którym istniał obóz pracy. Stworzona historia ma zatem  solidne podstawy, o których autor pisze w swoim wstępnym słowie.

Pan Kulawski robi koktajl  wstrząśnięty i tym razem dokładnie zmieszany z wieloma odcieniami, w którym odbijają się wszelkie warstwy dające razem niesamowite doznania mentalne. Wrzucił do niego kryminalne kostki, dreszczyk grozy, mrok thrillera, ale też obyczajowe krople i odrobinki romansu, a to razem tworzy niesamowity zestaw smaków.  Poszczególne wątki wyłaniają się jak tytułowe cienie z mroku przeszłości, by otoczyć nas swoimi oparami, które wciąż robią się coraz gęstsze. 

W „Rzeźbiarzu kości” spotykamy różne umysły i zostały nam one doskonale nakreślone. Powieść wrzuca nas w specyficzny labirynt ludzkiego umysłu, pokazując, do czego zdolny jest człowiek i to na różnych poziomach. Dostrzec można, że z umysłem jest tak jak z nożem, który można użyć do różnych celów. Nożem możemy na przykład posmarować sobie kromkę chleba, ale też zabić. I podobnie jest z umysłem, dzięki któremu możemy normalnie funkcjonować, ale też są takie umysły, które mają ponadprzeciętne zdolności, ale też takie, które w swojej chorej wersji potrafią zgotować drugiemu człowiekowi piekło. 

Tą pierwszą częścią autor zaostrzył mój apetyt na kolejne części, chociaż aż się boję, co może mi jeszcze zaserwować, po tym, jak zakończył ten pierwszy tom i pozbawił życia osoby, o których bym nie spodziewała się, że tak skończą. Zmierzając ku ostatniej stronie miałam wrażenie, że wszystko się uspokaja, mimo że jeszcze nie poznaliśmy odpowiedzi na niektóre pytania. Już miałam nadzieję, że badana sprawa zmierza ku końcowi, a tu nagle ostatnia fraza pozostawia mnie z myślą pytaniem:  „Naprawdę???” 

Tuż po zamknięciu ostatniej strony jestem w osłupieniu, oszołomieniu, rozgoryczeniu, złości i w stanie, który wprawia w niedowierzanie,  z bijącym z niepokoju sercem i burzą emocjonalną, która po prostu wywala wszelkie korki gwarantujące spokój. To sprawia, że czekam na kontynuację z podekscytowaniem i niepewnością tego, co może się wydarzyć, a znając twórczość pana Wojciecha Kulawskiego, może wydarzyć się wszystko.

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z autorem i wydawnictwem

Wydanie: I

Data premiery: 22.11.2024r.

Ilość stron: 480

Wymiary: 125 x 195 mm

Okładka: miękka

ISBN: 978-83-66767-72-0

Wydawnictwo: Alegoria

Moja ocena: 6/6