238. - "Przeprogramuj swoje geny"

by bez wysiłku schudnąć, zyskać zdrowie i energię

Mark Sisson

          

„twoje przeznaczenie w głównej mierze jest w twoich rękach”.

Współczesna kultura i sposób życia zdecydowanie różni się od stylu życia naszych przodków. Przez wiele lat ewolucji zmieniała się nie tylko nasza cywilizacja, środowisko w jakim funkcjonujemy ale także rodzaj pożywienia, metody jego przygotowywania i warunki bytowania. Nasi przodkowie byli częścią natury i korzystali z tego, co ona im oferowała. Nie zwracali uwagi na powiązania genetyczne, lecz stosowali proste i praktyczne reguły, które pozwalały im być sprawnymi i aktywnymi przez całe życie. Dziś duży wpływ na nasze życie maja normy wyznaczane przez uwarunkowania społeczne, naciski medialne i stworzone normy, które odbiegają od dziedzictwa naszych przodków. To powoduje coraz więcej chorób, stresujących sytuacji i zmęczenia organizmu. Często za różne dolegliwości, wygląd, charakter, zmęczenie czy predyspozycje obwiniamy geny. Prawda jednak jest taka, że większość społeczeństwa nie wie co zrobić, by cieszyć się zdrowiem długie lata. Książka pt. „Przeprogramuj swoje geny” pokazuje w jaki sposób możemy uaktywnić swoją własną, naturalną siłę uzdrawiającą i przejąć kontrolę nad swoim ciałem i życiem

źródło zdjęcia: amazon.com

Mark Sisson przez wiele dekad stosował elementy tzw. Konwencjonalnej Mądrości, sądząc, że działa pozytywnie na rzecz własnego zdrowia. Jako sportowiec aktywnie biegał tygodniowo ponad 100 mil, przygotowując się do maratonu Olimpijskiego w 1980 roku. W swojej szczytowej formie uważany był za okaz zdrowia. Jednak po osiągnięciu wspaniałych wyników w zawodach, doświadczył stresu fizycznego, który był efektem zbyt intensywnych treningów i "wysokoenergetycznej" diety. Cierpiał z powodu przewlekłego zmęczenia, zwyrodnienia stawów w stopach, zapalenia ścięgien w stawach biodrowych, dolegliwości żołądkowo - jelitowych i kilku infekcji gornych dróg oddechowych. Dziś, po wprowadzeniu zmian, mimo swoich 63 lat, czuje się zdrdzowszy i bardziej wysportowany niż w młodszych latach.  

"Nie jestem już mistrzem maratonów ani triatlonów, ale utzrymuję wagę 75 kg i mam osiem procent tkanki tłuszczowej. Jem tak pyszne jedzenie, jak chcę, nie trzymam się regularnych pór posiłków, ćwiczę tylko od trzech do sześciu godzin tygodniowo (zamiast od 20 do 30, jak kiedyś) i prawie nigdy nie choruję."

okładka oryginału

Mark napisał książkę z intencją ujawnienia działania przemysłu, który na zdrowiu i sprawności fizycznej dopuszcza się manipulacji ukierunkowanej jedynie na zyski. Przedstawia główne założenia propagowane do tej pory przez Konwencjonalną Mądrość, które nie są zgodne z tym, co jest korzystne dla naszej kondycji, samopoczucia i sprawności fizycznej. Dotychczasowe narzucane normy spowodowały, że mamy zakodowane złe nawyki, które wpływają na nasz komfort życia. Dlatego został stworzony program pt. Pierwotny Plan, który jest przeciwieństwem tego, co było forsowane przez Konwencjonalna Mądrość. Jest on efektem wysiłku autora, „by przedestylować informacje, które zaczerpnąłem od czołowych światowych biologów ewolucyjnych, paleontologów, genetyków, antropologów, lekarzy, dietetyków, naukowców żywieniowych, fizjologów ćwiczeń, trenerów i badaczy list praw zachowań, które wspierały optymalną ekspresję genów, a także przetrwanie na przestrzeni ludzkiej ewolucji.”

Książka została podzielona na 9 rozdziałów, które w przejrzysty sposób przedstawia program oparty na pierwotnej filozofii i jest efektem dwudziestoletnich badań, doświadczeń oraz poszukiwań życiowych autora. Każdy rozdział opatrzony został sylwetką dzikiego człowieka oraz krótkim wstępem i kończy się podsumowaniem zwracającym uwagę na najważniejsze kwestie omawianego tematu. Autor zwraca w niej uwagę na podstawowe zasady pomagające zachować zdrowia, które dziś są błędnie interpretowane. Pragnie wyselekcjonować ważne informacje z natłoku wielu tez i teorii, które funkcjonują w dzisiejszym świecie. Przez wiele lat uczono nas zasad odżywiania i stylu życia, które dziś okazują się pełne błędów i niewłaściwych założeń, które określane są w książce jako Konwencjonalna Mądrość. Autor przeciwstawia tym poglądom swój Pierwotny Plan, który został oparty na stylu życia naszych przodków, przystosowany do współczesnej rzeczywistości.

Autor przedstawia 10 zasad Pierwotnego Planu, dzięki którym możemy zmienić program swoich genów i wzmocnić swoje zdrowie, kondycję, sprawność i witalność. Pozwala on działać zgodnie ze swoim naturalnym rytmem który łączy nas z naszymi przodkami. Wyjaśnia na czym polega ewolucja i w jaki sposób ludzie funkcjonowali przed ponad 10000 lat temu. Podkreśla rolę naszych genów na naszą egzystencję, wyglądu upodobania itp. i uważa, że nie musimy być od nich zależni. Zmieniając odpowiednio dietę i porzucając przestarzałe poglądy, możemy przeprogramować geny tak, by nasze życie odpowiadało naszym oczekiwaniom. 

„Pierwotny Plan jest chlubą tętniącej życiem społeczności 

ludzi połączonych przez Internet, oddanych życiu w jego pełnym potencjale,

rzucających wyzwanie status quo 

i niebojących się spróbować czegoś starego.”

Przedstawicielami dawnego i dzisiejszego świata jest Grok czyli osobnik symbolizujący pierwotnego człowieka i Korg czyli odwrotność Groka, odzwierciedlający współczesnego konsumenta. Na ich przykładach autor wprowadza nas w ich świat, poznajemy ich wygląd, rodzinę, sposób ubierania się, odżywiania, zdobywania pożywienia, warunki życia, przebieg dnia. Zestawia ilość czasu przeznaczanego przez nich na aktywność, sen, pracę, zabawę i higienę. 

Autor odnosi się do filozofii pierwotnego jedzenia i skupia się głównie na umiarkowanej produkcji insuliny i utrzymaniu jej w równowadze. Poznajemy prawdę o cholesterolu, przyczyny powstawania miażdżycy, rolę białka, węglowodanów, tłuszczy i ketonu w naszej diecie. Udziela wskazówek pomagających wprowadzić zmiany w odżywianiu i dostosować go do zasad Pierwotnego Planu. O korzyściach płynących z takiego odżywiania opowiada rozdział 4, w którym dowiadujemy się jak wybierać najlepsze produkty. Poznajemy reguły żywienia według nowej piramidy żywieniowej, co jeść w umiarkowanych ilościach i jakie stosować suplementy. 

Opisuje poszczególne prawa Pierwotnego Planu i proces tracenia zbędnych kilogramów. Zwraca uwagę na produkty mające szkodliwy wpływ na nasz organizm. Autor odnosi się do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, nasyconych tłuszczów i obala mity z nimi związane. Doradza jakie oleje stosować a których unikać. Uczy zaplanowania spożycia białek, węglowodanów i tłuszczów. Przedstawia program ćwiczeń i treningów mających na celu rozwinięcie tzw. Sprawności Fizycznej Pierwotnego Planu. Analizuje dwa przypadki na przykładach Kena i Kelly Korg wraz z kalkulacją ich codziennych porcji kalorii, optymalnym spożyciem każdego z mikroelementów. Poznajemy ich jednodniowy plan żywieniowy oraz program ćwiczeń. 

Uzupełnieniem publikacji jest kolorowa, środkowa wkładka z historiami osób, które wprowadziły zasady Pierwotnego Planu i odniosły sukces oraz z ćwiczeniami treningu siłowego prezentowanymi przez autora. Dodatkowo omawia pojawiające się problemy w czasie wprowadzania programu, sugestie ćwiczeń wzmacniających, biegowych oraz diet. Na końcu książki zostały zamieszczone formularze ułatwiające prowadzenie dziennika treningu i biegania. 

Książka może u wielu osób wzbudzać zdziwienie i sprzeciw, gdyż autor neguje popularne zalecenia dietetyków żywności. Mark jest zwolennikiem diety paleo, która ujmuje w jadłospisie także mięso, co dla wegetarian może być trudne do przyjęcia. Podobnie jeśli chodzi o picie zalecanych 2 litrów wody, uważa za przesadę i podaje sposób wyliczenia prawidłowych ilości płynów w zależności od indywidualnych potrzeb. Z pewnością jest to dobra pozycja dla tych, którzy lubią wyzwania i nie chcą narzucać sobie ograniczeń, które wyznaczają popularne diety. 

Uważam, że propozycja Marka Sissona pozwala na dopasowanie odżywiania, ćwiczeń i stylu życia do własnych upodobań, bez nakazów i zakazów, które mogą wywoływać frustracje. W opracowanej przez niego diecie nie brakuje warzyw i owoców, ale wszystko ma służyć dostarczeniu naszemu organizmowi wartościowych składników odżywczych i unikać przetworzonych produktów pełnych chemicznych dodatków i konserwantów. 

Książka uświadamia, że każdy z nas ma ogromną moc kontrolowania swojego zdrowia i kondycji fizycznej. Program Pierwotnego Planu okazał się skuteczny dla Marka oraz wielu jego zwolenników, dlatego według mnie, jest on godny wypróbowania, zwłaszcza dla tych, którzy nie potrafią zrezygnować z mięsa, tłuszczu czy nabiału. Powracając do korzeni naszych przodków możemy tak przeprogramować geny, by cieszyć się sprawnym, dobrze zbudowanym ciałem, szczupłą sylwetką oraz długim, kreatywnym i szczęśliwym życiem. Nie wymaga to zbyt wielu wyrzeczeń a jedynie zastosowania prostych, niewyczerpujących i niedrogich zaleceń, które pomogą dokonać zmian nie tylko przez proponowane 21 dni lecz uczynić z niego sposób na całe życie. 

Książkę można kupić w sklepie:

Wydanie: I

Rok wydania polskiego: 2016

Rok wydania amerykańskiego: 2012

Wymiary: 16,5 x 24 cm 

Ilość stron: 380

Oprawa: miękka

Redakcja: Mariusz Warda

Tłumaczenie: Barbara Mińska

Projekt okładki: Piotr Pisiak

Tytuł oryginalny: The Primal Blueprint: Reprogram your genes for effortless weight loss, vibrant health, and boundless energy (Primal Blueprint Series)

Wydawnictwo Vital