[127/25] - 1840. - "Zapach psich łap"

"Zapach psich łap"

Beata Olejnik

„Anioły często przybierają postać psów i znajdują swoich ludzi, 

by się nimi zaopiekować.”

Był najsłabszy z rodzeństwa, gdy przyszedł na świat. Gdy go poznajemy, ma zaledwie kilka dni i jeszcze nie nic nie widzi, tylko czuje. Oprócz niego ma jeszcze dwóch braci i cztery siostry, więc nie jest jedynym dzieckiem Susi. Zawsze spychany przez rodzeństwo w rywalizacji o mleko matki. Trudno mu było dopchać się do ciepłego brzuszka mamy, bo jest najmniejszy i najsłabszy w miocie. Tak. W miocie, bo nasz bohater jest pieskiem. 

Nie znamy na początku jego imienia, bo właściciele go im nie nadali. Pozostawili to nowym właścicielom, bo dla szczeniaczków małżeństwo poszukuje domów. Z rozmowy małżonków dowiadujemy się, że Susi, to mama naszego psiego bohatera, a ojcem jest Tornado, pies sąsiada, Darka. Kobieta wie, że jej mąż zawsze chciał mieć rasowego psa i dlatego Susi do nich trafiła. Wie też, że chciałby znaleźć dla wszystkich szczeniaków dobry dom. Mijają tygodnie i po kolei pieski znikają z otoczenia małego szczeniaka i w końcu został tylko on. Kobieta najchętniej zatrzymałaby tego najmniejszego psiaka, ale mąż przypomina jej, że mieli umowę, że jak szczeniaki się urodzą, zostaną dla nich znalezione bezpieczne domy. W końcu piesek trafia do domu Mańka, kolegi z pracy właściciela Susi. Maniek mieszka z żoną i siedmioletnim Tymonem, który jest dzieckiem rozpieszczonym i roszczeniowym.  Na razie mówią na pieska Mały. I tak zaczyna się jego nowy rozdział życia, o którym opowiada książka "Zapach psich łap".

Głównym bohaterem jest szczeniak, najsłabszy z miotu, początkowo bezimienny, który z czasem otrzymuje różne imiona: Mały, Ramzes, Atos, Szarik, Will. Każde z tych imion to nie tylko metka, lecz symbol jego kolejnego życia, nowego rozdziału — nowej relacji z człowiekiem, nowej roli, jaką pełni w czyimś świecie. To seria wzlotów i upadków, w których miłość i samotność idą ramię w ramię.

Pani Beata Olejnik nie raz poruszyła moje serce takimi powieściami jak: „Jej tajemnice", „Amulet”, „Słone jabłka” i „W deszczu łatwiej ukryć łzy”. Teraz ponownie zachwyca stylem, emocjami i podejściem do tematu. To książka, która wykracza poza ramy typowej powieści o zwierzętach. Nie tylko opowiada historię psa, ale sięga głębiej — do ludzkich serc, decyzji i emocji, które kształtują losy nie tylko bohaterów, ale i ich psiego towarzysza. Autorka z wyjątkową wrażliwością pokazuje, że pies to nie gadżet, lecz żywa istota, która czuje, przeżywa, tęskni i ufa — często bardziej niż ludzie. I to właśnie ludzie często zawodzą. Pisze lekko, ale sugestywnie. Unika patosu, nie przesładza, nie epatuje smutkiem. Potrafi wzbudzić uśmiech, ciepło, ale też refleksję — o tym, jak traktujemy zwierzęta, jak wychowujemy dzieci, jak rozmawiamy o miłości i stracie.

Styl sprzyja szybkiemu czytaniu, ale treść każe się zatrzymać i pomyśleć. Autorka mistrzowsko pokazuje emocjonalne bogactwo zwierząt, ich tęsknoty, potrzeby, smutki i radości. Narracja w trzeciej osobie daje dostęp zarówno do myśli psa, jak i ludzi, co czyni opowieść niepowtarzalną i głęboko poruszającą.

Opowiadając o losie Małego/Ramzesa/Atosa/Willa, otwiera nam oczy pokazując, że zwierzęta czują, myślą, tęskni i kochają. Ich droga nie zawsze jest prosta, tak ale nigdy nie tracą zaufania. Nigdy nie przestają wierzyć i przy odpowiednim traktowaniu potrafią oddać swoją miłość całym sobą. Paleta ludzkich charakterów, z którymi pies się styka, jest imponująca — od obojętnych i okrutnych właścicieli, przez osoby zagubione, ale czułe, aż po tych, którzy naprawdę rozumieją, co znaczy więź ze zwierzęciem.

Autorka nie unika trudnych tematów: przemocy wobec zwierząt, nieodpowiedzialności właścicieli, bezdomności, depresji, problemów wychowawczych. Szczególnie wątek Tymka — rozpieszczonego chłopca, który traktuje psa jak przedmiot — otwiera ważną dyskusję o tym, czym jest mądre wychowanie. Pokazuje, że miłość do dziecka nie może oznaczać pobłażania, bo empatia nie rośnie w próżni. Nagła odmiana losu, silna więź psa i człowieka, tęsknota i strata, tym razem z punktu widzenia psa, ale też los bezdomnych, ich traktowania przez ludzi, problem alkoholowy, depresja, wychodzenie z nich, małżeńskie kłopoty, różne relacje międzyludzkie, różne charaktery, a w tym wszystkim ogromna pozytywna rola naszych braci mniejszych. Porusza też kwestię pożegnania z psem i ta część mnie najbardziej poruszyła.

Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie, co daje czytelnikowi dostęp nie tylko do myśli ludzkich, ale i psich. Dzięki temu możemy lepiej zrozumieć, jak odbiera świat Mały/Ramzes — jego obawy, nadzieje, przywiązania. To nie antropomorfizacja, lecz subtelne ukazanie emocjonalności zwierząt — ich sposobu patrzenia na życie i ludzi. Ramzes przez całą swoją drogę nie traci wiary w człowieka. I to czyni go bohaterem nie tylko literackim, ale duchowym.

Jednym z wątków, które poruszają jest przyjaźń psa i kotów, bo w powieści jest ich trochę, ale też przyjaźń z człowiekiem, ale przede wszystkim przejmujące losy psa, którego życie doświadcza na różne sposoby. Ramzes zaznał zarówno dobra, jak i zła, ale nigdy nie stracił zaufania do człowieka, zwłaszcza, gdy sam sobie go wybrał. Autorka pokazuje też pozytywny wpływ posiadania zwierząt, ale przede wszystkim podkreśla, ich oddanie zwracając uwagę na odpowiednie traktowanie psa. A wówczas on odwdzięczy się w zwielokrotnionej miłości.

„Zapach psich łap” to książka dla każdego, niezależnie od wieku, gdyż nie ma w niej treści kontrowersyjnych, a jej przekaz jest etyczny, emocjonalnie mądry i wychowawczo wartościowy. To lekcja empatii, odpowiedzialności i głębokiej więzi między człowiekiem a zwierzęciem.

Głównym przesłaniem jest to, że zwierzę to nie zabawka, lecz żywe, czujące stworzenie, które potrzebuje miłości, uwagi i zrozumienia. Relacja człowieka z psem może uzdrawiać, otwierać serca i zmieniać życie, czego doświadczają bohaterowie książki.To historia nie tylko psa, lecz także ludzi — ich błędów, decyzji, wychowawczych zaniedbań, ale też zdolności do przemiany. Powieść porusza wiele tematów: odpowiedzialność za zwierzęta, wychowanie dzieci, samotność, depresję, bezdomność i wagę małych gestów.

Powieść napisana przez panią Olejnik pachnie psimi łapami, ale także emanuje ciepłem, oddaniem i szacunkiem. I przypomina, że czasem to właśnie najsłabszy z miotu pokazuje, jak wygląda prawdziwa siła. Bardzo wzruszająca historia z jeszcze bardziej przejmującym finałem.

Osoby, które mają psa lub mieli psa, doskonale wiedzą, ile radości wnosi on do ludzkiego życia. Żywot tych czworonogów jest zdecydowanie za krótki, a po jego odejściu pozostaje pustka i tęsknota za ich energią i bezwarunkową miłością. „Zapach psich łap” to dedykacja dla wszystkich tych czworonożnych przyjaciół, którzy pozostają na zawsze w naszej pamięci.

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I

Data premiery: 17.06.2025r.

Ilość stron: 406

Wymiary: 130x210 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN: 978-83-8373-917-5

Wydawca: Novae Res

Moja ocena: 6/6

[113/25] - 1826. - "Takie samo światło" - Tom II - kontynuacja historii pt.: "Test"

"Takie samo światło"

Seria: Test

Tom drugi

Samuel Milewski, Jolanta Holzer

„Bo nawet najsłabszy promyk światła może sprawić, że poczujemy.

 I nic już nie będzie mogło być takie samo.”

Od premiery pierwszego tomu pt. "Test" minęło już siedem lat, jednak dopiero niedawno poznałam jego bohaterów i charakterystyczny styl duetu Holzer–Milewski. W tym roku ukazała się kontynuacja tej historii pt.: „Takie samo światło” – dalszy ciąg opowieści o czwórce przyjaciół oraz ich różnych relacjach. 

Nie zdradzając zbyt wiele z fabuły, warto zaznaczyć, że pojawiają się tu dwie pary homoseksualne. Nie są to typowe układy, gdyż w każdym związku są  osoby, które wiedzą, czego pragną i z kim chcą być, natomiast ich obiekty uczuć dopiero poszukują własnej tożsamości i odkrywają swoje preferencje seksualne, choć odnajdują szczęście w obecnej  relacji. Ten wątek, jak i wiele innych, przeplata się z kolejnymi historiami i postaciami, trudno więc streścić wszystko w krótkiej recenzji. Główni bohaterowie – Dagmara, Ryfka, Szymon i Samuel zwany Kubą – znajdują się obecnie na zupełnie innym etapie życia i wzajemnych interakcjach międzyludzkich niż w pierwszym tomie.

Powieść pt.: „Test” była dla mnie trudna w odbiorze, natomiast „Takie samo światło” okazała się znacznie bardziej przystępna i angażująca emocjonalnie. Autorzy zachowali jednak ten sam sposób oznaczania narratorów symbolami, co w poprzedniej książce – pomysł oryginalny, choć moim zdaniem niezbyt czytelny. Gdyby przy grafikach znalazły się również imiona bohaterów, z pewnością ułatwiłoby to orientację w narracji. Na szczęście tym razem treść jest bardziej spójna, uporządkowana i fabularnie wyrazista.

Jak poprzednio, i tutaj obecne są dłuższe opisy i refleksyjne dialogi o filozoficznym zabarwieniu, lecz tym razem zostały one lepiej wkomponowane w przebieg wydarzeń. Autorzy przypominają również kluczowe momenty z „Testu”, co pomaga  lepiej się odnaleźć i wciągnąć w fabułę. Szczególną uwagę zwróciłam na gest autora, Samuela Milewskiego, który dwóm postaciom nadał własne imię i nazwisko – subtelny, lecz wyrazisty sposób na utożsamienie się z ich poglądami i wrażliwością.

"Takie samo światło" to przede wszystkim opowieść o ludziach, którzy ukrywają swoją prawdziwą twarz za wizerunkiem akceptowalnym społecznie. Lektura wymaga skupienia, gdyż bohaterowie prowadzą często intensywne wewnętrzne dialogi, przeżywają emocjonalne zawirowania, a mnogość przeplatających się wątków może niekiedy przytłaczać. Jednak właśnie w tej gęstości, wielowarstwowości i intelektualnej odwadze tkwi siła tej książki. 

Poza tym dzieje się dosyć sporo, pojawiają się nowe osoby, plączą się wydarzenia osadzone w teraźniejszości, ale też zabierające nas w przeszłość. Duet Holzer i Milewski niezwykle uważnie punktują współczesne tendencje, uprzedzenia i stereotypy. Pokazują, jak trudno jest być „innym” – mieć własne zasady, preferencje, światopogląd w świecie, w którym trudno o tolerancję w niektórych aspektach społecznych. Osoby różniące się od ogółu często czują się samotne, niezrozumiane, a ich potrzeba bliskości i bycia akceptowanym jest równie silna, jak każdego człowieka.

Przesłanie jest wyraźne i poruszające: współczesność bywa bezlitosna dla tych, którzy odbiegają od norm, zwłaszcza w społecznościach, w których dominuje konserwatywne myślenie i silny wpływ Kościoła. To się nie zmieniło od wielu lat, o czym świadczy jedna z historii sięgająca dalekiej przeszłości jednej z pojawiających się postaci drugoplanowych. Jej narracja jest także ujęta w osobnych epizodach, pisana kursywą w postaci pamiętnika. Autorzy nie boją się stawiać trudnych pytań, konfrontować utartych przekonań i otwierać przestrzeni do rozmowy. Pokazują, że gdy spotkają się dwie osoby, które są sobie przeznaczone, stają się dla siebie nawzajem światłem, takim, które rozświetla codzienność i daje to, co najważniejsze: poczucie bycia kochanym, akceptowanym i szczęśliwym.

Recenzja tomu I "Test"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem

Wydanie: I

Data premiery: 05.05.2025r.

Wymiary: 130x210mm

Okładka ze skrzydełkami

Ilość stron: 576

ISBN: 978-83-8373-648-8

Wydawca: Novae Res

Moja ocena: 4/6

[111/25] - 1824. - „Test” - TOM I

„Test”

Tom pierwszy

Samuel Milewski, Jolanta Holzer

„Na początku był Chaos. 

Jak na Chaos przystało, był ciemny i gęsty.”

Niektóre książki otwierają się przed czytelnikiem od razu – pozwalają się pochłonąć, wciągają swoją historią i emocjami. Są jednak i takie, które wymagają cierpliwości, skupienia oraz gotowości do mozolnego odkrywania sensu. Powieść pt.: „Test” zdecydowanie należy do tej drugiej kategorii. Z opisu spodziewałam się poruszającej, realistycznej opowieści o młodych ludziach zmagających się z trudnościami, ale podanej w bardziej przystępnej formie.

Poznajemy czwórkę przyjaciół: Dagmarę, Samuela nazywanego Kubą, Szymona i Ryfkę. Każdy z nich ma swoje dylematy, o których opowiada nam w osobnych sekwencjach narracyjnych. Ich wynurzenia są pełne szczerości na swój temat, rozważań o życiu, jego sensie, dotychczasowych przeżyciach i ludziach, którzy ich otaczają.

Już od pierwszych stron trudno mi było zanurzyć się w fabule i połączyć ze sobą te fragmentaryczne sceny. Narracja została podzielona pomiędzy kilka osób, ale zamiast imion otrzymałam jedynie symbole – graficzne znaki mające obrazować ich zainteresowania lub problemy. Nie ma ich imion, nie ma wyraźnych przejść, więc treść, mimo że jest poprawna i płynna, to jednak mało czytelna, więc trudno było mi się zorientować, kto mówi, kiedy i o czym. To wyjaśnia się później, ale zabrakło mi tego elementu od razu.

Poza tym poszczególne scenki są jakby oderwane od siebie i właściwie trzeba by je czytać według znaków. W wypowiedziach nie padają imiona narratorów, więc dopiero z czasem rozgryzłam, kto pod jakim symbolem się skrywa. Moja rada: dobrze sobie to wynotować na kartce, by się nie pogubić.

Doceniam odwagę twórców i ich ambicję stworzenia czegoś nieszablonowego. Bez wątpienia mają talent, a sama książka ma wymiar bardziej poetycki czy filozoficzny niż fabularny. Miałam poczucie, że autorzy mieli ambitny zamysł i chcieli stworzyć coś nowatorskiego, innego i to im się udało. Ich styl jest wyjątkowy, a pomysł na literacki eksperyment odważny. To jak oglądanie spektaklu zza kurtyny – niby wszystko się dzieje tuż obok, ale emocje jakoś nie docierają i trudne są do zdefiniowania. Zamiast więzi z bohaterami czułam jedynie narastające zmęczenie formą, która ciągle odciągała moją uwagę od treści. Byłam bardziej skupiona na odszyfrowywaniu, niż na przeżywaniu – analizując, interpretując, próbując zbudować z rozsypanych puzzli spójną całość. Z mojej perspektywy ten literacki eksperyment pozostawił więcej frustracji niż zachwytu.

Czy zatem było warto przeczytać „Test”? To zależy, czego się oczekuje od książki, którą chcemy poznać. Trudno powiedzieć jednoznacznie. Na pewno nie była to lektura łatwa ani lekka. Wymagała ode mnie znacznie więcej uwagi, niż się spodziewałam, a satysfakcja z jej ukończenia przyszła dopiero wtedy, gdy udało mi się jako tako rozgryźć konstrukcję i powiązania między bohaterami. Uważam, że historia zawarta w tej powieści zawiera ogromny potencjał, ale on gdzieś ginie w sposobie opowiadania o tym, co dzieje się u poszczególnych osób. Są to młodzi ludzie zmagający się z różnymi traumami, dylematami, wątpliwościami, ale też z różnymi reakcjami otoczenia. Oddają one polskie realia, w których niektóre z postaw są nieakceptowane, spychane na margines przez środowisko. Poruszany jest szeroki aspekt zagadnień współczesnego świata związanego dorastaniem, określaniem swojej tożsamości, dążeniem do poczucia szczęście i szukaniem miłości, ale też alkoholizmem, utratą dziecka, homoseksualizmem i akceptacją inności. Jest to zatem wartościowa lektura, ale podana w zbyt zagmatwanej formie.

Nie znalazłam innych powieści pani Jolanty Holzer i Samuela Milewskiego wcześniejszych, więc wnioskuję, że to ich wspólny debiut. Powieść ma charakter bardziej poetycki, liryczny, filozoficzny niż beletrystyczny. Trzeba zatem przygotować się na lekturę, przy której czas płynie wolniej i wymagana jest uważność, bo łatwo można pogubić się w jej wielowątkowości i mnogości słów i wydarzeń.

Recenzja tomu II "Takie samo światło"

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem 

Wydanie: I

Data premiery: 27.04. 2018

Wymiary: 130x210mm

Okładka ze skrzydełkami

Ilość stron: 432

ISBN: 978-83-8083-893-2

Wydawca: Novae Res

Moja ocena: 3/6

[109/25] - 1822. - „Żywioły” - Tom I - "Woda i ziemia"

„Woda i ziemia”

Cykl „Żywioły”

Tom pierwszy

John Boyne

„Żywioły – woda, ziemia, ogień, powietrze – są naszymi największymi przyjaciółmi, ożywiają nas. Karmią, ogrzewają, dają życie, a jednocześnie spiskują, by nas zabić na każdym kroku.”

Książka pt.: „Woda” i "Ziemia" zawiera dwa różne opowiadania, które zostały ujęte w jednym tomie i należą do serii zatytułowanej "Żywioły". W wersji angielskiej zostały wydane w osobnych tomach. W wersji polskiej wydawnictwo Replika zdecydowało się na ujęcie w jednym tomie od razu dwóch historii, co uważam za dobry pomysł.

Bohaterką pierwszego z nich jest Vanessa Carvin, która przybywa na wyspę uciekając z Dublina. Pierwsze, co robi to zmienia swoje imię i nazwisko na Willow Hale oraz wygląd. Zamierza prowadzić samotne życie i w ten sposób uciec przed przeszłością. To jednak okazuje się trudne, bo podjęte wówczas decyzje mają swoje konsekwencje. Wyspa wydaje się doskonałym miejscem, by przemyśleć sobie to, czego doświadczyła i znaleźć sposób, by odnaleźć spokój.

Od pierwszych stron fabuła wciąga nas w świat Willow spokojnym rytmem, bez nagłych zwrotów akcji, a mimo to wsiąkamy w jej historię, gnani przez ciekawość. Nie od razu wiadomo, co stoi za decyzją kobiety i jej wyborami. Wiemy jedynie, że to coś strasznego, coś, co spowodowało, że postanowiła uciec na wyspę.

W drugim opowiadaniu, zatytułowanym „Ziemia”, poznajemy dwóch znanych piłkarzy, którzy stają przed sądem, oskarżeni o napaść seksualną. Jeden z nich, Evan Keogh, wraca myślami do przeszłości, próbując zrozumieć, jak znalazł się w tym miejscu. Odkąd opuścił swój dom na wyspie, jego życie stało się iluzją, pełnym kłamstw i sprzeczności. Był utalentowanym piłkarzem, ale jego prawdziwym marzeniem było zupełnie coś innego. On pragnął malować.

„Woda” i „Ziemia” to opowiadania mają w sobie duży ładunek emocjonalny, ale też mroku, traumatycznych wspomnień, bólu i cierpienia. Autor bez zahamowań, bardzo wyraziście i dogłębnie obnaża naturę ludzką, pokazując ciemniejszą stronę człowieczeństwa, które poruszają emocjonalnie i wnikają w nasz umysł, więc trudno o nich zapomnieć. Tytułowe żywioły mają nie tylko fizyczne aspekty, ale też symboliczne, które odkrywamy w trakcie czytania.

Woda w historii Willow reprezentuje społeczne normy, które zmuszają jednostkę do przystosowania się kosztem własnej autentyczności. To wszechobecna, ale dystansowana siła, od której bohaterka próbuje się uwolnić. Natomiast ziemia pełni w życiu Evana rolę nie tylko fizycznego elementu, ale też metaforycznego symbolu jego przeszłości i prób odnalezienia siebie. Jest obecna w jego obrazach, wypełnia przestrzeń boiska pod jego stopami, osadza się w nozdrzach i pozostaje pod paznokciami. Nieustannie mu towarzyszy – niczym echo przeszłości, które plami jego wysiłki w poszukiwaniu własnej tożsamości. Jego opowieść skupia się na skomplikowanej plątaninie relacji, w której nie znajduje schronienia. Jego wybory ograniczają się do zdrady najbliższego kolegi lub własnego poczucia moralności. W świecie, gdzie władza należy do bezwzględnych i drapieżnych postaci, Evan pozostaje bez kontroli nad własną ścieżką.

Pan John Boyne w tych dwóch krótkich formach zawarł wszystko, to co jest istotne, jeżeli chodzi o człowieczeństwo i dokonywane wybory mające wpływ na nasze życie. Nie stosuje zbędnych opisów, a te, które są mają sens i są idealnie wpasowane w fabułę. Ogromnie jestem ciekawa opowiadań „Ogień” i „Powietrze” po tym, co autor zaserwował w pierwszych dwóch historiach.

Egzemplarz książki otrzymałam w ramach współpracy z portalem 

Wydanie: I

Data premiery wersji polskiej drukowanej: 11 marca 2025r.

Data premiery angielskiej opowiadania „Woda”: 02.11.2023r."

Data premiery angielskiej opowiadania „Ziemia” 18.04. 2024 r

Data wydania ebooka: 10.03.2025r.

Rozmiar pliku ePub: 1MB

Rozmiar pliku Mobi: 2.8MB

Wymiary książki: 130x200 mm

Oprawa: miękka

Ilość stron: 320

Przekład: Ewa Ratajczyk

Tytuł oryginału: Water/Earth

ISBN: 978-83-68364-16-3

ISBN Ebooka: 978-83-683-6455-2

Wydawnictwo: Replika

Moja ocena: 5/6

[72/25] - 1785. -„Cena zamążpójścia”

„Cena zamążpójścia”

Weronika Tomala

„obietnica diabła jest warta tyle, co nic”

Słowa przysięgi małżeńskiej to przypieczętowanie miłości dwojga ludzi, którzy pragną być razem do końca życia. Wypowiadane przez młode pary z wiarą, że uda im się dotrzymać obietnicy składanej przy ołtarzu, stanowią niezwykle wiążącą deklarację. Szczególnie znaczący jest fragment: „nie opuszczę Cię aż do śmierci” – dla wielu osób staje się on barierą nie do pokonania, nawet jeśli małżeństwo dalekie jest od ideału.

Powieść "Cena zamążpójścia" ukazuje przykład zaczerpnięty z życia, w którym ta obietnica staje się pułapką. W praktyce często okazuje się, że wypowiadane słowa pozostają jedynie pustą formułą, a ich sens ulatuje wraz z kolejnymi latami wspólnego życia.

Sięgając po książkę pani Weroniki Tomali, wiedziałam, że będzie to trudna i przejmująca historia. Jednak mimo świadomości tematu, nie mogłam czytać jej spokojnie i bez zaangażowania. Autorka ma niezwykły dar opowiadania o ludzkich losach, o czym przekonałam się nie po raz pierwszy. Jej bardzo przystępny styl sprawia, że trudno oderwać się od lektury.

To opowieść o Wandzie, która w wieku 17 lat zachodzi w ciążę ze niewiele starszym od siebie chłopakiem z tej samej wsi, Staszkiem. Matka, chcąc uniknąć skandalu i plotek, zmusza ją do małżeństwa, nie zważając na to, czy młodzi rzeczywiście tego chcą.

Akcja powieści rozgrywa się w latach 90. XX wieku, w małej społeczności wiejskiej, gdzie reputacja i opinia innych mają ogromne znaczenie. Ludzie widzą tylko to, co im pokazano lub to, co chcą dostrzec. Staszek jest mistrzem manipulacji i kamuflażu – potrafi stworzyć obraz idealnego męża i ojca, choć rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej.

Początkowo Staszek sprawia wrażenie troskliwego i pełnego dobrych chęci, ale to jedynie pozory. Rzeczywistość brutalnie weryfikuje jego zamiary. Dwa lata po ślubie, gdy na świecie jest ich córka, Basia, wszystkie obowiązki domowe spadają na Wandę. Staszek rozwija swoją karierę i właśnie awansował na kierownika, co w jego oczach usprawiedliwia lekceważące podejście do żony. Pojawiają się pierwsze symptomy zdrady, coraz większy dystans i poniżające traktowanie Wandy.

Każde jej „przewinienie” Staszek karze – początkowo słowami, które ranią i upokarzają, a z czasem agresja narasta. Wanda stopniowo zostaje uwięziona w toksycznej relacji, nie potrafiąc się z niej uwolnić. Nie walczy o siebie, usprawiedliwiając wybuchy męża i podporządkowując się jego zasadom. Wszystko dla dobra dziecka.

Autorka w swoim końcowym słowie napisała: „Na pewnym etapie ta opowieść zaczęła bardzo ciążyć mi na sercu, a towarzyszące w trakcie pisania emocje nie raz mnie przytłaczały.” Podobnie czułam się podczas lektury – trudno było uniknąć poczucia złości, frustracji i niesprawiedliwości wobec tego, co spotkało Wandę.

Historia przeciąga emocjonalnie, rozrywa na kawałki dotkliwie, a wrażenie wzmacniane jest pierwszoosobową narrację, więc czujemy i widzimy to, co Wanda. Jej opowieść jest przejmująca, poruszająca i tym bardziej zapadająca w pamięć, że wydarzyła się naprawdę. Z każdym kolejnym bolesnym wydarzeniem byłam coraz bardziej wstrząśnięta postawą Staszka, ale też zła na Wandę, że tak długo pozwalała się poniżać, nie stawiając oporu i nie próbując uwolnić się spod wpływu tyrana. Bohaterka wyraźnie wykazuje syndrom ofiary, który nawet wiele lat później wciąż odciska na niej swoje piętno, mimo że jej sytuacja się zmieniła.

Weronika Tomala doskonale nakreśliła problem, który narastał stopniowo – nie pojawił się nagle. Pierwsze symptomy przyszłych kłopotów widoczne były już przed ślubem, lecz Wanda, ślepo zakochana, ich nie dostrzegała. Nie potrafiła też przeciwstawić się naciskom despotycznej matki, która nie umiała okazać córce miłości. W jej świecie najważniejsze było, aby ludzie nie mieli powodów do plotek – dlatego zdecydowała o zamążpójściu córki, wbrew jej woli.

Książka "Cena zamążpójścia" uświadamia również, jak wiele zmieniło się na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Choć nadal istnieją kobiety takie jak Wanda – cierpiące w imię dobra dziecka lub pod presją otoczenia, by „ludzie nie gadali” – to współczesna świadomość kobiet jest zupełnie inna. Wiele z nich odważnie walczy o siebie, nie godząc się na życie w toksycznym związku. Mają do dyspozycji liczne fundacje, organizacje oraz telefony zaufania, dzięki którym mogą uzyskać realne wsparcie i pomoc.

Zastanawiałam się, ile lat ma obecnie bohaterka, i wyliczyłam, że ma niewiele ponad pięćdziesiąt, czyli to wiek, w którym wciąż można zmienić swoje życie. Szkoda byłoby zmarnować ten czas na życie w cieniu dawnych wydarzeń.

Ania, córka kuzynki Staszka, Danki, w 1990 roku miała sześć lat, a gdy akcja przenosi się do współczesności, jest już po trzydziestce i zapisuje zwierzenia swojej ciotki. Minęło co najmniej 36 lat od chwili, gdy Wanda wyszła za Staszka – miała wtedy 17 lat. W 2024 roku ma 53 lata, czyli w dzisiejszych realiach to wciąż młody wiek. Jednak Wanda postrzega siebie jako kobietę starszą, nieoczekującą już niczego od życia. A przecież warto wyjść mu naprzeciw.

Mam nadzieję, że ostatni epizod naprawdę miał miejsce, a prawdziwa bohaterka tej historii dała sobie szansę na szczęście.

Książkę przeczytałam w ramach współpracy z wydawnictwem 

Wydanie: I

Data premiery 11.03.2025 r.

Ilość stron: 240

Wymiary: 140x205 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN 978-83-8335-510-8

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Moja ocena: 6/6

[50/25] -1763. - "Jej portret"

"Jej portret"

Anna H. Niemczynow

„Każdy głupieje z miłości. 

Trudno kochać mądrze.”

O miłości napisano wiele słów pod postacią poezji, poematów, powieści, piosenek, nakręcono mostów filmów i wciąż jest interpretowana na różne sposoby. Jedno wyłania się na pewno: gdy jesteśmy zakochani, to nic poza naszymi uczuciami się nie liczy. Stąd być może powstało powiedzenie, że miłość jest ślepa. Książka „Jej portret” pani Anny Niemczynow, to kolejna historia, która to potwierdza.

Maja Preis to kobieta, która mając czterdzieści lat, może mówić o udanym, szczęśliwym życiu. Osiągnęła sukces zawodowy jako pisarska poczytnych romansów i teraz ma zamiar napisać kolejny, ale brakuje jej weny. Od jakiegoś czasu czuje znużenie i zmęczenie. Ma dosyć codziennej stagnacji i czuje, że czegoś jej brakuje. Pozornie ma wszystko, by czuć się spełnioną. Ma wspaniałego męża, który okazuje jej swoje uczucia, ale niestety, często nie ma go w domu. Jego praca absorbuje mu większość czasu, więc wszelkie domowe obowiązki spadają na Maję. Mieszkają w pięknym domu z ogrodem w pięknej Bawarii i są rodzicami czwórki dzieci oraz właścicielami psa o imieniu Lejka.

Pewnego dnia postanawia odpocząć od codzienności i wyjeżdża na samotny urlop do rodzinnego Szczecina. Pozostawia za sobą rodzinę, wszelki zobowiązania i rusza przed siebie. Nikt nie spodziewał się, że ten wyjazd zmieni wszystko i nic już nie będzie takie samo. A wszystko zaczęło się od zaskakującego spotkania na szczecińskim rynku Daniela Chocimskiego, miłości Mai z lat szkolnych. Do dziś ona nie wie, dlaczego on zniknął z jej życia.

Maja spotyka dawną miłość i rzuca się w jego ramiona ponownie. Nie widzi tego, jaki Daniel jest naprawdę, gdyż niczym ślepiec, jest pod wpływem zmysłów uczuć, które prowadzą do tego, że widzi go zupełnie inaczej. Nic dziwnego, że o miłości mówi się, że jest ślepa, bo kobieta jest tego przykładem. Ma obok wspaniałego męża, trochę zapracowanego, ale przecież on robi wszystko, żeby jej żyło się dostatnio. Nie mogłam polubić Mai po jej przemianie. Żal było mi Marcelego, który zaczął doceniać rolę żony w domu, gdy sam został z dziećmi i codziennymi zadaniami. Jednak on zdecydowanie bardziej okazuje to, że mu na rodzinie zależy.

"Jej portret" to opowieść o kobiecie, której jedna decyzja zaważyła nie tylko na niej, ale też wywołała fale zmieniające też życie innych. W poszukiwaniu siebie, rzuceniu się w odmęty miłości i żyjąc przeszłością sprawia, że nic nie jest już takie samo.  Podejmuje irracjonalne decyzje, niczym nastolatka, słuchając tylko serca, ignorując podszepty rozumu pozwala przeszłości sobą zawładnąć.  

Narracja prowadzona z kilku perspektyw w trzeciej osobie daje możliwość poznania  spojrzenia poszczególnych osób na wydarzenia, a także dostrzeżenia skutków wywołanych przez wybory jednej osoby. Jednak wyraźnie widać, że decyzje Mai nie wzięły się z niczego. Jej bunt narastał przez lata, więc autorka pokazuje, że nie można jednoznacznie nikogo w tej powieści oceniać. I o to pani Niemczynow prosi z swoim posłowiu, jednak czytając o tym, jak się bohaterka zachowuje, trudno powstrzymać się od oceny jej wyborów. Tak prowadzona fabuła pomaga zrozumieć skutki decyzji bohaterów, wniknąć w ich położenia, odczucia i dostrzec złożoność relacji międzyludzkich. Dodatkową siłą, poza stworzonymi postaciami, są listy i kartki z pamiętnika pisane pięknym językiem, nasycone miłością, tęsknotą, poetyckimi metaforami. To one, słowa napisane wiele lat temu, są motorem napędowym dla tego, co przeżywa bohaterka. Od nich wszystko się zaczyna i stanowią jeden z ważnych motywów w tej historii.

Pani Niemczynow uwypukla ludzkie słabości, doskonale opisując stan, w jakim znajdują się poszczególne postacie. Skłania do refleksji nad słusznością dokonywanych wyborów i działaniu pod wpływem uczuć, ale też nad sensem poszukiwaniu tego, co istnieje tylko w wyobraźni. Żyjąc w iluzji, nie dostrzega nic poza nią. Liczy się tylko jej potrzeba przeżycia czegoś ekscytującego i chęć  wprowadzenia zmian w codzienną rutynę.

Warto zaznaczyć, że obecna wersja książki „Jej portret” jest jej drugim wydaniem. Pierwsze ukazało się 5 lat temu i mimo upływu czasu, poruszane w niej kwestie są nadal aktualne.  Swoją historią skłania do zastanowienia się nad ważnymi aspektami życia, stawiając pytanie, czy warto żyć przeszłością. To opowieść o miłości, o którą zapomniano zadbać.  Autorka świetnie pokazuje, że pamiętamy to, co chcemy pamiętać, a wiele obrazów z przeszłości widzimy w romantycznych barwach. Ułożyła wszystko tak, że losy bohaterów opisane w powieści, mogą stanowić zamkniętą historię, ale też dają możliwość kontynuacji. Finałowe epizody mają bowiem w sobie ogromny potencjał na stworzenie kolejnej, wciągającej opowieści.

Recenzja w szerszej wersji została 

opublikowana na  DOBRE CHWILE

Recenzja powstała w ramach współpracy z księgarnią Bonito

i serwisem recenzenckim DOBRE CHWILE

Premiera wydania pierwszego: 30.01.2019

Premiera wydania drugiego: 29.01.2025r.

Ilość stron: 464

Wymiary: 135 x 205 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN 978-83-68265-21-7

Wydawnictwo Luna

Moja ocena: 6/6

[49/25] -1762. - "Pokochaj mnie wreszcie!" - przedpremierowo

RECENZJA PRZEDPREMIEROWA

"Pokochaj mnie wreszcie!"

Agnieszka Łepki

„Każda chwila jest tylko jedna 

i drugiej nie będzie.”

Istnieje powiedzenie, że nie ma kobiet brzydkich, są tylko zaniedbane, ale też przekonanie, że kobietom ładnym żyje się lepiej. W powieści „Pokochaj mnie wreszcie” pani Agnieszki Łepki, te stereotypy zostają rozebrane na czynniki pierwsze za pomocą dwóch bohaterek: Kamili Głowacz i Niny Jefmańskiej.

Kamila Głowacz, która nie jest wprawdzie zaniedbaną kobietą, ale należy do tych pań, o których można powiedzieć, że nie grzeszą urodą. Nie to co jej siostra bliźniaczka, Nina Jefmańska. Patrząc na siostry, nikt by nie mógł powiedzieć, że urodziły się jedna po drugiej, bo nie są do siebie podobne ani z urody, ani z charakteru. To sprawia, że Kamila nie przepada za siostrą i nie stara się utrzymywać z nią kontaktów zbyt bliskich. Jest jeszcze inny powód tej niechęci. Nina nie może narzekać na zainteresowanie płci przeciwnej, natomiast Kamili tej atencji brakuje, a już najbardziej ze strony męża, Norberta.

Kamila jest oddana matką, ale jako żona, zmaga się z poczuciem niedowartościowania wynikającym z braku uwagi ze strony męża. On wciąż ignoruje jej potrzeby emocjonalne i fizyczne, robiąc co tylko może, by uniknąć jakiegokolwiek zbliżenia do własnej żony, a już szczególnie tych seksualnych. W tym momencie uwidocznione są kobiece potrzeby, obalając mit, mówiący o tym, że to żonę boli głowa, gdy mąż ma ochotę na łóżkowe figle. Nina też nie ma szczęścia w miłości, o czym świadczy jej niedawny, burzliwy rozwód. Nie może jednak narzekać na chętnych panów do łóżka. Trudniej znaleźć kogoś na stałe. Nina pragnie ułożyć sobie życie na nowo, więc w tym celu rejestruje się na portalu randkowym. I tak jest u Kamili, która niestety, nie może liczyć na męża pod względem uczuciowym, gdyż Norbert to mężczyzna o niskich, a właściwie zerowych potrzebach seksualnych. W przeciwieństwie do żony, która jest gotowa zrobić wszystko, by w końcu mąż spojrzał na nią pożądliwym wzrokiem.

Jednym słowem, a raczej zdaniem: siostry dzieli niemal wszystko – od wyglądu po charakter i doświadczenia życiowe – ich historie splecione w fabule są świadectwem uniwersalnych problemów związanych z relacjami, akceptacją siebie oraz presjami społecznymi. Natomiast łączy je jedno: obie potrzebują miłości. Mają też różne życiowe doświadczenia, ale próbują coś zmienić w życiu, co nie jest łatwym przedsięwzięciem.

Autorka porusza w tej wielowątkowej historii wiele tematów wziętych prosto z życia, co świadczy o jej znakomitej umiejętności obserwacji świata i przenoszenia tych spostrzeżeń na papier. Jednym z takich wątków są problemy Justynki, czternastoletniej córki Kamili. Dziewczyna przeżywa swoje pierwsze miłosne uniesienia, ale także pierwsze gorzkie rozczarowania. Pani łepki w tym wątku świetnie ukazuje, jak ważne jest, aby ofiary takich sytuacji nie milczały. Ukrywanie problemu nie tylko pogłębia cierpienie osoby poszkodowanej, ale także daje sprawcom poczucie bezkarności, co może prowadzić do kolejnych nadużyć.

Historia Justynki jest mocnym przypomnieniem, że otwarta rozmowa, wsparcie rodziny i szybkie działanie są kluczowe w takich sytuacjach. To także ważny apel do rodziców, aby budowali z dziećmi relacje oparte na zaufaniu, dzięki czemu młodzi ludzie będą mieli odwagę mówić o swoich problemach, zanim sytuacja wymknie się spod kontroli.

Pani Agnieszka Łepki posługuje się stylem lekkim, chociaż dużo w nim tekstu opisowego, ale w tym przypadku jest to uzasadnione. Nie są to tylko słowa, które mają jedynie zwiększyć objętość książki, ale są wypełnione potrzebnymi informacjami, by historia była zrozumiała i pełna. a jednocześnie pełnym emocji, co sprawia, że czytelnik z łatwością angażuje się w losy bohaterek. To również prowokuje do refleksji nad tym, jak często nasze wyobrażenia o cudzym szczęściu mogą być mylne. Książka wciąga, zmusza do zastanowienia się nad rolą bliskości i kobiety w związkach oraz nad tym, jak ważne jest wzajemne zrozumienie i akceptacja. W ciekawy sposób poruszanych jest wiele życiowych zagadnień, pokazując że często jest tak, że to, co widzimy na zewnątrz, często skrywa głębsze dramaty i pragnienia. Kamila jest przykładem, że nie raz patrząc na czyjeś życie wysnuwamy różne wnioski, oceniając czy jest ono udane, czy wręcz przeciwnie. Natomiast Nina reprezentuje tę część kobiet, których uroda nie jest gwarancją, że ich życie jest łatwe i usłane różami. Na plan pierwszy w tej historii wyłania się samotność w związku i potrzeba bliskości. A losy bohaterek pokazują, że warto zawalczyć o siebie, zamiast tkwić w relacjach niedających szczęścia. Zakończenie ich perypetii poprowadzone jest tak, że bez problemu można uznać je za ostateczne, ale też otwiera się furtka do kontynuacji  losów Kamili i Niny. 

Za możliwość przeczytania książki dziękuję autorce

Wydanie: I

Data premiery: 21.03.2025

Ilość stron: 404

Wymiary: 130x210 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN: 978-83-8373-610-5

Wydawca: Novae Res

Moja ocena: 6/6

[45/25] -1758. - "Lekarstwo na miłość"

"Lekarstwo na miłość"

Agnieszka Łepki

„Źle dobrane lekarstwo 

zwykle ma skutki uboczne.”

Małżeństwo to niejako pieczęć dla uczucia łączącego dwoje zakochanych osób. I to właśnie miłość jest tym scalającym elementem związku, ale bywają też zupełnie inne motywy. Bywają takie małżeństwa, które są zawierane z rozsądku, albo ze względów finansowych, ale być może też tak, jak to zrobiła jedna z bohaterek książki „Lekarstwo na miłość”, która wyszła za mąż na złość chłopakowi, który był jej pierwszą miłością. Teraz, po latach zrozumiała, że to był jej największy błąd.

Zosia i Kamil Dudek są małżeństwem od 20 lat. Mieszkają w Błędowie razem z dwoma nastoletnimi córkami. Ich sąsiadami są Ola i Marek Kabacińscy, którzy też tworzą rodzinę od kilkunastu lat, a konkretnie od dziewiętnastu. Oni dzielą swoją przestrzeń starego domu z bliźniakami Kają i Kajetanem oraz mamusią Marka i jego siostrą.

Ola i Zosia wydają się swoimi lustrzanymi odbiciami, ale jedno łączy ich na pewno: obie są nieszczęśliwe w swoich związkach, bo nie tak one miały wyglądać. Każda z nich miała inne motywy wejścia w te układy, ale teraz widzą, że ich życie nie jest takim, jakie chciałyby doświadczać.

Do małżeństw często wkradają się rutyna i codzienność. Ola nie otrzymuje wsparcia od swojego męża, Marka, dla którego najważniejszą osobą pozostaje jego matka, nieustannie ingerująca w życie młodej pary. Z kolei Zosia jest traktowana przez Kamila jak przysłowiowa kura domowa – pozbawiona prawa do decydowania o sobie i finansach, ponieważ to on zarabia na utrzymanie rodziny. Zosia zajmuje się domem, podczas gdy jej mąż regularnie wychodzi na tzw. spotkania biznesowe.

To moje pierwsze spotkanie z twórczością pani Agnieszki Łepki, więc nie wiedziałam, czego mogę oczekiwać. Opis redakcyjny był zachęcający, ale też pozytywne opinie dodatkowo zachęciły mnie do poznania tej historii, czego nie żałuję. To bowiem opowieść o problemach, jakie z pewnością dotyczą nie jednej małżeńskiej pary. 

Autorka ma opisowy styl snucia opowieści, więc dialogi są tu w mniejszej ilości. Jednak nie odczuwałam znużenia, bo wbrew pozorom działo się dosyć sporo, chociaż nie biegną dynamicznie. Zaletą są bohaterowie, którzy zbierają efekty swoich decyzji podjętych w przeszłości. Poznajemy ich epizody sprzed lat, gdyż pojawiają się w trakcie obecnych wydarzeń w formie wspomnień i przemyśleń. Dzięki narracji prowadzonej kilkutorowo zaglądamy w umysły i serca każdej z głównych postaci, a jest ich kilkoro.  Możemy, więc wyrobić sobie sami zdanie o ich postępowaniu, gdyż doskonale zostało przedstawione psychologiczne podłoże oraz emocjonalne, które jest siłą tej historii.

Powieść porusza życiowe zagadnienia, pokazując, że autorka jest świetnym obserwatorem potrafiącym wniknąć w przyczynę problemów rozkładając każde z nich na części. Skłania do refleksji podkreślając, że nie po to wychodzimy za mąż, by czuć się gorzej. Kobiety dostrzegają, że tracą najlepsze lata swego życia, a obok siebie mają po prostu ludzkie pasożyty i darmozjady, jednak wciąż brakuje im odwagi, by coś zmienić. Targają nimi wątpliwości i nie widzą możliwości wyjścia z tej sytuacji. 

Z dużą wyrazistością i bardzo mocno autorka ukazuje brak wsparcia ze strony najbliższych w życiu bohaterek, a ich bierność i zachowawcza postawa nie prowadzi do niczego dobrego. Wciąż tkwią w toksycznych relacjach, nawet tego sobie nie uświadamiając. Możemy też dostrzec jak zmieniały się ich małżeństwa poprzez wspomnienia, do których wracają poszczególne postacie. To jeszcze bardziej wyciąga na wierzch obecne trudności, które nie wzięły się z niczego. Uświadamia, że wina często leży po obu stronach, a obecny stan to, efekt wielu zaniedbań, co jeszcze bardziej uwypukliło ich trudności i samotność. Taka mocna narracja pozwala lepiej zrozumieć ich frustracje i determinację, aby coś zmienić. 

"Lekarstwo na miłość" to rewelacyjna analiza ludzkich charakterów i relacji międzyludzkich, która zmierza do konkluzji, by znaleźć w sobie odwagę o wprowadzenia zmian. Nie jest to łatwe, bo w tym wszystkim jest ważne, by na te dolegliwości znaleźć odpowiednie lekarstwo, które okaże się balsamem na zranione serce.

Za możliwość poznania tej historii, dziękuję autorce

Wydanie: I

Data premiery: 27 sierpnia 2024

Wymiary: 145x205 mm

Ilość stron: 352

Oprawa: Miękka

ISBN: 978-83-68135-01-5

Wydawnictwo: Replika

Moja ocena: 6/6

[153./24] 1668. - "Znaki zodiaku"

"Znaki zodiaku"

Maciej Marcisz

"Każde dobre kłamstwo ma w sobie solidne elementy prawdy"

Nie zawsze to, co widać na froncie okładki ma związek z tym, co znajdujemy wewnątrz książki. I w takich przypadkach zastanawiam się, dlaczego ona jest taka, a nie inna. Tak było z powieścią „Znaki zodiaku”, której opis i okładka oraz fragment na jej skrzydełku zwróciły moją uwagę, gdyż liczyłam na historię z otoczką mistycyzmu, tajemnicy, a nawet sensacji. Tymczasem nic z tych elementów nie znalazłam w tej opowieści, więc z każdą stroną mój zapał zaczął gasnąć. Książka okazała się opowiadaniem o charakterze obyczajowym z filozoficznymi wtrąceniami. 

Poznajemy Maksa i Idę, których łączy więź przyjacielska. Ona często zwierza mu się ze swoich przeżyć, pisząc do niego długie tekstowe wiadomości, które nazywa raportami z życia. Kilka dni temu zaręczyła się z Karolem, ma pracę, która ją nie satysfakcjonuje, więc ogólnie nie czuje się dobrze pod względem psychologicznym.

Maksowi też nie brakuje powodów do frustracji i zmartwień. Ma wyrobioną pozycję, jako pisarz, który zdobył popularność, dzięki swoim autobiograficznym wątkom w swoich książkach. Wkrótce ma zostać doceniony za swoją twórczość, gdyż czeka na niego nagroda literacka. Jednak wszystko może się zmienić, gdyż jeden ze studentów, który bierze udział w spotkaniu autorskim na Uniwersytecie Warszawskim, oświadcza mu, że ma dowody na to, że w jego powieściach autobiograficznych nie ma nic z tego, co faktycznie pisarz przeżył. Okazuje się, że chłopak pisze prace na temat jego powieści i dokopał się do informacji, które dowodzą, że pisarz udaje biednego, a nigdy nim nie był. 

Książkę zawiodła wprawdzie moje oczekiwania, ale nie oznacza, że jest to zła opowieść, gdyż została napisana poprawnie, jednak zabrakło mi w niej dynamiki i tego, czego się spodziewałam. Czekałam na jakiś przełomowy moment, ekscytujący zwrot akcji, który jednak nie nastąpiła, a całość nieco mi się dłużyła, mimo że książka nie jest zbyt gruba, bo ma niewiele ponad 200 stron.

Recenzja powstała w ramach współpracy z księgarnią Bonito

i serwisem DOBRE CHWILE, 

gdzie znajdziecie szerszą 

moją recenzję TUTAJ

Wydanie: I

Data premiery: 05.06.2024

Ilość stron: 224

Wymiary: 200 x 130 mm

Okładka: miękka ze skrzydełkami

ISBN: 978-83-8319-732-6

Wydawnictwo: W.A.B. / GW Foksal

Moja ocena: 3/6